piątek, 25 września 2015

Widzę Elvisa. Nikt i nic nie przemija.

THE WATERBOYS - "Modern Blues", 2015


Że niby Waterboysi są dziś zespołem drugoligowym? Zatem w drugiej lidze bywa ciekawiej niż w pierwszej, zostawmy listy przebojów i listy sprzedaży. Warto posłuchać weteranów, którzy zaczynali 32 lata temu, dać się unieść.

Hmm... Kiedy to było... Za górami, za lasami, w czasach przegrywalni płyt kompaktowych. Wtedy to zachwyciłem się ich zestawem przebojów z "Whole of The Moon" i "Fisherman's Blues". Dziś, 58-letni Mike Scoot wznosi się znów na wyżyny. Ma w głosie to co uwielbiam: jakiś rodzaj duchowości, żarliwości, coś niewyrażalnego - wielkiego.

Już pierwszy utwór "Destinies Entwined" mnie zachwycił. Po prostu cud. Te przestworza, ta wycinanka gitar, ten Hammond. Mistyczny tekst o przeznaczeniu. Przepiękny refren, do wielokrotnego słuchania.

Drugi - "November Tale", wzrusza. Oto spotkanie dawnej miłości, po 27-latach. W szalu na szyi i z dwudziestoma dolarami w kieszeni. On - stworzenie drogi, dziecko kurzu i smutku, buntownik, ona - z broszurką z kościoła - wydaje mu się nawiedzona. Niepasujący do siebie, obcy.

W "Still a Freak" dostajemy dobry stary rock, szalone skrzypce. Mike zapewnia, że z nim wszystko w porządku, że wciąż jest szaleńcem i wariatem. Przecież słyszę.

W lekko przyczajonym - moim ulubionym - "I Can See Elvis" jesteśmy w wehikule czasu. To chyba niebo. Elvis jest szczupły jak w pięćdziesiątym siódmym. Ma włosy w czubek i bokobrody, ćmi, to co się ćmiło w wtedy, dyskutuje o filozofii i prawie z Joanną d'Arc i Platonem! Tańczy "mashed potato". Są na jednej scenie wszyscy naraz: Elvis i jego kocie ruchy, John Lennon, James Dean, Bob Marley, Jimi Hendrix, Keith Moon, Marvin Gaye. Nikt i nic nie przemija!

Może się podobać, refleksyjny, poetycki "The Girl Who Slept For Scotland", a kawałek "Rosalind (You Married a Wrong Guy)" ma coś z Deep Purple. Prosty przekaz: Rosalindo wyszłaś za złego faceta, powinnaś poślubić mnie.

"Beautiful Now" jest wielkim hymnem na rzecz ukochanej. Zakochany po uszy facet wyśpiewuje swoją bezradność wobec piękna.

"Nearest Thing To Hip" - to wspominki starych dobrych czasów, sklepów z płytami, gdzie snuł się jazz, skrzypiała drewniana podłoga. Po staromodnym barze, w którym staromodny barman miał staromodne ubrania, jeździ sobie teraz buldożer. Bywa.

Ostatni utwór - długi, trochę Dylanowski, przynosi puentę, że "wszystko jest zaszyfrowane". Znaczenie jednak wyczuwa się jakoś intuicyjnie.

piątek, 18 września 2015

Nowa płyta Armii pt. "Toń" - już wkrótce

Nowa płyta Armii - jednego z moich ulubionych zespołów - ukaże się 16.października. Poprzednie dwie: "Der Prozess" i "Freak" oceniłem jako genialne. Zwyczajnie nie mogę się doczekać.

niedziela, 6 września 2015

Powrót na solidnym kacu

TACO HEMINGWAY - "Umowa o dzieło", Asfalt Records, 2015.


Objawił mi się świetny artysta: Taco Hemingway. Dotąd raczej wyjątkowo rym mnie łapał za szyję. A tu: widzę i opisuję, czasem splunę, hip-hopowa poezja!
25-latek Filip Szcześniak, który wybrał ten dziwny pseudonim z pewnością niejedno jeszcze nagra, ale już teraz zaświadczam o jego zdolności do portretowania "nudnego miasta" i żyjącego w nim pokolenia, którego doświadczeniem jest brak perspektyw.

Już po wysłuchaniu kilku zdań - wiedziałem, że to jest to! Hit - "Następna stacja". Jaka piękna metafora: dwudziestolatek z pokolenia umów śmieciowych wraca do domu nowym metrem. Wraca na solidnym kacu.

Z prostego pomysłu rymowania do nazw stacji, powstał utwór, który staje się klasyką. Choć są to luźne obserwacje ze zwykłej podróży wagonem, przerywane utyskiwaniem na ból głowy, na skurcze żołądka, światłowstręt czy brak powietrza, to słucha się tego absolutnie genialnie, jak najlepszych fraz z Kazika. Zresztą wers "Koniec lipca, za chwilę już znów zima" - to prawie "Polacy są tak agresywni, a to dlatego, że nie ma słońca..."  Jakaż siła prostego rytmu na dwa!
A znacie innego rymotwórcę, który wplecie w piosenkę takie słowa: "Ratusz Arsenał / przedniojęzykowe ł"? (dla niewtajemniczonych: lektor z metra - pan Jasieński charakterystycznie wymawia "ł"). Świetny jest też fragment, w którym kac uruchamia wcześniej odrzuconą duchowość: "Jakbym był religijny, to bym poszedł na spowiedź / Ale mam kłopoty z Bogiem, myślę widząc Słodowiec". 

Ile na tej niedługiej płycie celnych fraz! Ile krytycznego podejścia do "sprawiedliwego świata" z przemówień aktualnej elity i uległej jej czwartej władzy.
Warszawa zatem tylko "udaje Narnię", to "miasto jak mąż - miękki szept, potem twardy dotyk". Miasto goryczy i rozczarowań. Cytat: "Zobaczyłem już wszystko, teraz chyba się spać położę" - w sedno.
Noc wśród powtykanych za wycieraczki ulotek z agencji, tekstów zasłyszanych w barach porażających prostą wizją świata. Taki to postęp i rozwój.

Ten portret miasta ma coś z obserwacji Pablopavo, coś z obserwacji Lesława z zespołu Komety, gdzie topografia ustawia nam tło do odbioru trafnych sentencji.

Powstał niewesoły obraz sfrustrowanego pokolenia, któremu wbito do głowy, że jest super. Mają szybką informację, lajki na Facebooku, ale wciąż "tańczą z Mieszkiem i Chrobrym". Bez szans na kredyt, zostało im żyć marzeniami o kumulacjach. ("Chciałbym kiedyś zrobić sześć zer"). Zmuszeni do oszczędzania na każdym kroku, by szpanować, wciąż uzależnieni od mamy i taty: "Jak początek miesiąca to Grolsche, koniec miesiąca to Łomżę / Mama pyta czy chcę jakiś przelew. Mówię: ‘bardzo proszę’".  Podoba mi się celność tych słów: "Mam dwadzieścia parę lat, moje plany giną" albo "W tym pokoleniu na umowie zleceniu, / Nie gada się o ZUS-ie, ubezpieczeniu, / Ci ludzie nie chcą gadać o wpłatach na lokatach premium, / i polityce, tych pozycji raczej nie mamy w menu"
Są tu wersy o pozerach z siłki, pustakach z Facebooka, fanach diety z obsesją liczenia kalorii, o weekendowych zgonach, o narkomanach. Wreszcie o systemie, który uciska, bombarduje  tysiącem ponagleń (dobry refren: "Wracam i widzę awizo").
Choć nic tu nie jest wesołe: "Połowa ludzi to gif-y, w kółko powtarza swe błędy / Druga połowa stoi w miejscu, to kraj jpg-ów.", polecam to gadanie. 

Te kilka bluzgów musiało być, bo to hip-hop. Tłumaczę sobie, że gdyby Mickiewicz żył, też by trzeba było go wypikać. 

sobota, 5 września 2015

Gdynia dla Piotra Janickiego



Piotr Wierzbicki, Michał Cichy, Piotr Janicki i Wiktor Dłuski zostali laureatami tegorocznej – dziesiątej – edycji Nagrody Literackiej GDYNIA. Laureatów ogłoszono w sobotę podczas uroczystej gali w hotelu Courtyard by Marriott.
W kategorii eseistyka otrzymał ją Piotr Wierzbicki za esej „Boski Bach” (Wydawnictwo Sic!, Warszawa). 
W kategorii poezja uhonorowano Piotra Janickiego za tom poetycki „Wyrazy uznania” (Wydawnictwo Fundacja Na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza, Wrocław).
W kategorii proza Nagrodę wręczono Michałowi Cichemu za prozatorski zbiór „Zawsze jest dzisiaj” (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec). 
W kategorii przekład na język polski Nagroda przypadła Wiktorowi Dłuskiemu za nowe tłumaczenie „Martwych dusz” Mikołaja Gogola (Wydawnictwo Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków).

W niedzielę zdobywcy Kostek Literackich spotkają się z czytelnikami w Muzeum Miasta Gdyni. Laureata w kategorii poezja przybliży Joanna Mueller. 

 Piotr Janicki (drugi z lewej).