Jak nie być dla siebie

Autor: Krzysztof Kleszcz

TERESA RADZIEWICZ "SAMOSIEJKI", Biblioteka Galerii Literackiej przy GSW BWA w Olkuszu, Olkusz 2011.

Można. Z małego miasta jakim jest Olkusz, uczynić ważne miejsce na mapie polskiej poezji. To tu odbywa się konkurs im. Kazimierza Ratonia. Wygrała go w 2010 roku Teresa Radziewicz, autorka książek "Lewa strona" i kwadraturowej "Sonia zmienia imię". Dzięki Starostwu Powiatowemu w Olkuszu możemy poznać trzecią odsłonę jej świata.

Radziewicz dała się poznać wcześniej jako kreatorka sielskiej, rustykalnej przestrzeni. "Samosiejki" zdecydowanie kontynuują jej drogę. Książka zaczyna się frazą brzmiącą trochę jak "Za górami, za lasami": "Mrozy tamtej zimy, były wyjątkowo ostre" i przenosi nas w bajkową przestrzeń. Bohaterką jest Hanna. Na początku gniecie ciasto na chleb, by... zniknąć. Stać się patrzeniem na świat. "Trzeba to spisać, trzeba to wysłać (...)", chłonie wszystko, co ją otacza. Gdy za oknem strzelają kry, pijąc malinową herbatę uśmiecha się do coraz dłuższego dnia.
Dane nam jest obserować jej magiczny, kiełkujący świat (z żar-ptakami, szpakami-złodziejami, wyganianie z siebie czarownicy), podziwiać jej wizje: „drogi się zabłocą - popłyną języki.", "Ten moment, gdy zaraz, zaraz ktoś się pojawi." Czego tu nie ma: Hanna uprawia prywatną galaktykę („pielenie przyszłego firmanentu”), w której gwiazdami są dynie, jej babkę podniecają faceci w westernach, „w kwietniu świat ma siedemnaście lat”, a na tradycyjnej procesji Bożego Ciała wszyscy odfruwają...
Oprócz specyficznego zachłyśnięcia się światem, udało się autorce oddać zachwyt nad możliwościami języka. Genialny jest wiersz "Piąstka", z potężną dawką tlenu - afirmujący świat, jego doskonałość w tym, że pięknem jest nawet słowo je opisujące.
"Czytaj - prosi - czytaj, ty, który nie chcesz patrzeć przed siebie, i ty, który już za siebie przestajesz spoglądać, czytaj o każdej zmianie, (...)". Nawet jeśli to tylko bajka, to podoba mi się jej morał "Matka nosi dziecko, ofiaruje czas, uczy się jak nie być dla siebie. Ojciec szykuje kołyskę - czyści drewno, wygina bieguny, wszystko dla syna."

Hanna wystawia się na wiatr. Chce poddać się prawom przyrody. Chce rozrzucić nasiona.