Nieboskie, niepełne, wypalone

WOJCIECH BRZOSKA "W każdym momencie, na przyjście i odejście", WBPiCAK Poznań, 2015; tomik zawiera płytę CD: BRZOSKA GAWROŃSKI "Słońce, lupa i mrówki"

Tomik-kwadracik z sierścią jakiegoś włochacza - do pogłaskania. Tomik z płytą, zaczynający się od słów "deszczowa zima". I czas będą odmierzać tu pory roku, wzrosty i spadki temperatur. Poetyka Brzoski jest specyficzna. Dużo tu ironii. Autor bierze krzywe zwierciadło i przegląda w nim rzeczywistość. Śmieje się z niej, przeinacza, żartuje. Dużo tu tematów dotyczących związków męsko-damskich.

Tytuł "W każdym momencie, na przyjście i odejście" otwiera szerokie pole do interpretacji. Pojawiając się w zdaniu zaczynającym się od "zapomniałem soczewek i świat stał się szary...", czyni kluczowym motyw głodu, braku pełni, niedopasowania. Idąc tym tropem: Brzoska dogaduje Bogu, wkurza się, że to co go otacza jest takie nieboskie.

Już od pierwszej strony dostajemy specyficzny koncentrat słów, z którego trzeba sporządzać dla siebie poetycką strawę. Z początku wydał mi się trochę chaotyczny, chyba przez, jak dla mnie, za krótkie wersy, przez rwaną poetycką frazę. Ze słodkości wyłoniła się gorzka sakro-puenta. I takie są te wiersze. Bliskie aforyzmom, takie podprowadzenia pod puentę, piguły, fangi.
Kluczowy utwór to "wakacje". "było słońce, lupa, mrówki. / było zajęcie, które zabija //czas". Lupa, którą możemy coś powiększyć, i pod którą możemy coś spalić. Gdy krzyknęła "gdzie jesteś, słońce?!", zapewne oznajmiła wypalenie się związku.

W "notatce o nastrojach" można odszukać źródło tytułu książki. Czy "w każdym momencie, na przyjście i odejście" doznajemy uczucia niedosytu? Kawa nie działa? Życie nie takie? Rząd nie ten? Muzyka nie ta? A w "talizmanie" - "serce pęka, robię mu okłady / z mrożonego mięsa"? Czy to nie obsesja niedoskonałości boskiego dzieła?

Erotyk "proza" ma taki "świetlicki" klimat, przez tytuł otwarty na różnorodne odczytania. Podobnie "życzenia". Mroźny "iceland" gra pomysłem, że miłość to chłód, Królowa Śniegu, mrożonka. Ta mrożonka przypomniała mi frazę, z wiersza "Anoreksja" z pierwszego tomiku Piotra Gajdy ("Chcesz być Ewą, bo po domu / krąży mit o zamrożonej w lodówce paczce / owoców "Rajski ogród")...

"Stopa i serce" - jest dziwnie poszatkowana: obserwacje, pytania... Z wiersza "nina landau" zabiorę sobie na zawsze fragment: "wszechświat jest trampoliną pokrytą pieprzem, który wzbija się w powietrze."

Lubię "koło" - wiersz z taflą wody, resztką kry: "Życie toczy się, turla po chodnikach / na kołach wózków, rowerów, hulajnóg/ i deskorolek."- z niespodziewanie erotyczną puentą.
No a dalej: dwa wiersze o świebodzińskim Jezusie - kpina z tej kopii "cudu świata" z Rio. Brzoska wyprowadza dowód na istnienie Boga ze sloganu reklamowego. Jego sprytna dywagacja to: "skoro tesco jest wszędzie i bóg jest. bóg jest." W "www.chrystuspan.pl" wytacza celne działa: "tymczasem pozostał zwyczajnym strachem / na monstrualne wróble. / spod jego stóp nie usunięto nawet wybiegu dla psów."
W "mistrzyni szpady (i płaszcza)" autor przeinacza frazę zespołu Variete ("klaszczę w dłonie, by było mnie więcej"), ironizuje, że tęskni za trafieniem w samo serce. W "piosence od rzeczy" zaś - mam wrażenie - koresponduje z Jackiem Bierezinem ("tylko rzeczy małe / mogą nas zniszczyć."): "nasz świat jest mały, / inne rzeczy też". Brzoska uwielbia grę-słów, zachwostkę.

Te wiersze nabierają siły dzięki płycie "Słońce, lupa i mrówki". To elektro-poezja, chłód syntezatorów, zimny beat.

Po kolei:
- nr 1 "Wakacje" ma refren, który łatwo nie wypadnie z głowy i może służyć do nawoływania się z odległych kątów mieszkania. Świetny teledysk, autor w nażelowanych wąsach a la Salvadore Dali, autor genialnie się przewracający! Undergroundowy przebój!
- nr2 "Annie Leibovitz fotografuje niebo dla Susan Sontag" zaśpiewany przez Joannę Malankę, ale i pięknie zagrany na klarnecie przez Mikołaja Trzaskę, bardzo klimatyczny;
- nr3 (znów klarnet Trzaski), przekonujące melorecytowanie przez autora na tle onirycznej śpiewanki kobieco-dziecinnym głosem.
- nr 4 "list do ojca/list do brata" - z efektownym akordeonowym solo w wykonaniu Andrzeja Teofila,
- nr5 "koło" - najlepszy na płycie, i ten cudny chłód zespołu Kraftwerk,
- nr 6 dobrze podany tekst: "Na starcie bez szans na cud". Maryja upomina Jezusa.
- nr 7 szaleńczo kakofoniczny, opętany. Jest jeszcze remix utworu nr 3.

Pomysł, by podać poezję dwojako - sprawdził się. Głaszczemy sierść z okładki, patrzymy w oko, drapiemy za uchem.