KRZYSZTOF BIELEŃ "Błystki wahadłowe", Wydawnictwo Mamiko, Nowa Ruda 2015.
Różne miejsca akcji.
Autor to jeden z tych, co „od dziecka mają dryg do roboty”,
pracuje za granicą, to jako
hydraulik, to przy budowie dachów. I podróżuje. Gdzie go nie było: Włochy,
Damaszek, Niger, Hiszpania.
Ale powraca w rodzinne
Podkarpacie, tu gdzie, jak pisze: „los się do mnie uśmiechnął:
wylosowałem prowincję, gdzie grabię liście w ogrodzie (resztki po
zeszłym roku) grabiami, którym brak zębów (...)”
To słowo „wylosowałem” przypomniało mi frazę z wiersza Piotra
Macierzyńskiego: „wylosowałem Polskę / w pokerze po
takim rozdaniu / mówi się pas”. Doceniam
sarkazm łódzkiego poety, ale to przy lekturze wierszy poety, który
wziął się za bary ze światem, "zdjąłem czapkę z głowy". Ileż
frajdy dała mi lektura „Błystek...”! Oto spokój, oto światło.
Żadnego użalania się nad sobą, jeśli już to ironia...
(„uparty matoł”,
bo „błogosławieni,
którzy umieją śmiać się sami z siebie”).
Proste życie – w podróży, pełne pracy i lektur. Czerpanie z
niego pełną garścią.
Trudno
nie zauważyć erudycji i mądrości. Nie pozazdrościć. Dużo uwagi
poświęca się tu szczegółom: nazwom gatunków roślin - jakby to one same już były poezją (bagno
górne, wiązówka błotna, wierzba mandżurska, irga, żywotnik),
nazwom zwierząt, nazwom własnym miejscowości (np. Kłapówka,
Siepietnica nad Olszynką), nazwiska twórców: (Proust, Leonardo,
Heraklit, Platon), postaci historycznych (papież Damazy), nazwiska
miejscowych (zdun Sychta), postaci z powieści, obrazy znane z
muzeów... Wszystko to pojawia się od niechcenia, nagle wśród z pozoru błahych
rozmyślań. Jakby autor miał w ręku klucze do wszystkich furtek
świata. Ileż szczęścia wynika ze świadomości!
Autor
czasem aż upaja się tym co widzi: „słońce zachodząc
właśnie, czyli tuż nad ziemią wisząc, ma odcień lekko
przypalonej skórki chleba bez kwasu”, „A dzień dziś
bezsłoneczny, zaczyna mżyć, więc tym żywiej z dziedzińca /
wchodzę do podziemi (niby z dzieła w czerwieni / do dzieła w
czerni) (…)”
Inteligent
spędza czas na gospodarskich czynnościach, które mu nie tylko nie
uwłaczają, ale dostarczają mu pretekstów do przemyśleń: np.
giętkie języki płomienia zaczynają mu przypominać żebra łodzi.
Wszystko jest smakiem, cudem: „Płaskowyż, jak pod Kolbuszową,
nade mną księżyc, jakby zrobiony z tłustego sera, z niebieską
pleśnią;”. Liczy się dobrze wykonana praca. Dostarczyć radości może choćby rozłożenie parasola („w pańskim
geście, podszytym wdzięcznością / za to, że wciąż jeszcze się
jest pionkiem w tej grze.”)
Filozof,
erudyta tka frazy skojarzeniami: „Tutejszy wiatr niczym świst
miecza nad głową (...)”, utknięcie
na lotnisku kojarzy mu się z oczekiwaniem nomadów na koniec
zamieci. To
wiersze wynikłe z tułaczek po świecie: „Ten syk, zmieszany z
wiatrem, przypomina mi tutejszy język, pełen przydechów,
chrząknięć, zwarć krtaniowych i ciągłych zadławień przy
łykaniu słów (...)” Są bliskie prozie poetyckiej. Mają
własny sznyt. Zmuszają do refleksji, uśmiechu, gdy widzi się
Szekspira- „jeszcze ranek nie tak blisko” na wędkowaniu.
Dwanaście ostatnich ma formę listów, zaczynających się od słów
„Bracie, ...”. Uważny czytelnik odnajdzie takie frazy-cymesy:
„czuję się tu jak młody bóg, gdy krzątam się po
podwórzu, / koszę kosą osty i pokrzywy w sadzie, zbieram upadłe /
jabłka pod jabłonią (…) choć coraz gorzej widzę, i to z
bliska, / zwłaszcza rządki drobnych liter, ucho igły, koniec i
początek / nitki, dziurki guzików, lecz póki co starczy zwiększyć
dystans, / by znowu wszystko stało się przejrzyste.”
22 lipca w tomaszowskiej Miejskiej Bibliotece Publicznej odbędzie się wieczór poezji. Dwaj tomaszowscy poeci zaprezentują swoje najnowsze wiersze. Piotr Gajda będzie promował swoją nową książkę wydaną przez Dom Literatury w Łodzi, ja zaś przeczytam fragmenty przygotowanej do druku książki "Pański płaszcz". Zapraszam. Wstęp wolny!
3 lipca decyzją jury w składzie: prof. Jarosław Ławski (przewodniczący), Tomasz Burek, Janusz Drzewucki, Antoni Libera, Bronisław Maj, laureatem
Nagrody im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Orfeusz za najlepszy
tom poetycki roku 2015 został Jarosław Marek Rymkiewicz za tom Koniec lata w zdziczałym ogrodzie
natomiast Orfeusza Mazurskiego za najlepszy tom wydany w Polsce
północno-wschodniej (Warmia, Mazury, Podlasie) otrzymał Erwin Kruk za Nieobecność.
Tytuł
płyty został wzięty z inspiracji zachowaniem argentyńskiego
piłkarza Carlosa Tevesa, który po strzelonej bramce zwykł podnosić
koszulkę i pokazywać napis Ukryte miasto. Ciudad
Oculta to nazwa slumsu w Buenos Aires, w którym sportowiec dorastał. Oto
bezbronne serce, spójrzcie skąd jestem.
18 czerwca podczas pikniku rodzinnego w Stacji Nowa Gdynia w Zgierzu czytałem nowe wiersze z niewydanej jeszcze książki "Pański płaszcz".
Jakub Kornhauser, syn poety Juliana Kornhausera, otrzymał Nagrodę Wisławy Szymborskiej. Nagrodzono go za tom "Drożdżownia" wydany przez poznański WBPiCAK.
