Są dni, kiedy poezja przez swą lakoniczność wydaje mi się daremna. I podziwiam czytających 900-stronicowe powieści, wielotomowe rozprawy, eseje. Zwykle jednak, i utwierdzają mnie w tym takie książki jak "Pulsary" Sobola, postrzegam poezję jako idealny koncentrat. Przeczytać wiersz to jak z 50-stronicowej papki wycisnąć sedno.
Tomik zakupiłem w pięknych okolicznościach przyrody na Rynku w Krakowie w księgarni Matras. I siedząc w fotelu, popijając espresso i czytając na chybił trafił kilka wierszy czułem się z tym jak ktoś, kto znalazł to czego szukał, kto zna sens tej "gry w sen i przebudzenie".
Czytelnicze olśnienia towarzyszyły mi także podczas kolejnych lektur. Ten ponad 80-stronicowy tomik wystarcza na długo. W dodatku ma ciekawą formę - co czwarty wiersz jest wierszem z panem Orkuszem (daleki kuzyn pana Cogito, znajomy pani Szubert) - daje to książce ciekawy rytm. Orkusz, starszy pan przemawiający do dziecka: tłumaczy mu po swojemu, przewrotnie, świat, jakby mówił "odrzuć pozory", "Nie po to zostały stworzone oczy, abyś patrzył" (motto książki).
W najlepszym wierszu z tego cyklu Orkusz mówi, że z wszystkich rzeczy na Ziemi chciałby zachować zmianę czasu wiosenną i jesienną. Choć krytykowana, wyśmiewana, stwarzająca wiele utrudnień i wywierająca niekorzystny wpływ na ludzki organizm, jest cenna "właśnie z uwagi na zgubny wpływ i skłonność do przyzwyczajenia". W innym wierszu zwierza się, że próbuje odnowić jakiś stary mit, żeby jakieś chorowite drzewko "choć raz zaszumiało złowrogo lub rzuciło apokaliptyczny cień". Orkusz rozumie rozmowy o pogodzie, nie krytykuje naśladownictwa, bierze na chłodno tandetę i banał dla masowego odbiorcy, nie wierzy w koniec historii, koniec Boga i człowieka.
Zapadły mi w pamięć także wiersze: "Historia Kościoła" z puentą: "dziś wielbimy znów słabego Boga" oraz wiersz, który od "Życia codziennego Etrusków" prowadzi do wieprzowej kości w krupniku. W kilku fragmentach łatwo dostrzec "szymborską" precyzję, dlatego nominację do Nagrody jej imienia, potraktować trzeba jako wyjątkowo trafną. Przy tej poetyckiej precyzji trzeba zauważyć zaskakująco duże podobieństwo do prozy. Sobola fascynują obserwacje świata, który wysyła nam różne sygnały. Podgląda zachowania zwierząt i ludzi; np. w wierszu "Rybak" o łowieniu w dziwnym miejscu: "Wolałeś to miejsce za mleczarnią, odcinek, na którym rzeka przemienia się w ściek, bladożółty i mętny, że oko nie przejrzy. " albo "Drugi malarz dodaje chude patyki ludzi, liść trzciny na wietrze, wciera czerwoną glinę, sadzą znaczy cienie." z zakończenia zasadniczej części książki.
Na zakończenie dostajemy dwanaście ponumerowanych wierszy zatytułowanych: "Okaz". Są to opisy śródziemnomorskich "miast jak owadów w kolekcji entomologa". Obywatel GC właśnie zaśpiewał mi, w momencie gdy czytałem o złodzieju torebek i o wybuchającym Wezuwiuszu: "Przeczuwam inny świat, gdy czuwam, kiedy nie mogę spać". Obrazy migoczą, różne szufladki się otwierają.
Tomik zakupiłem w pięknych okolicznościach przyrody na Rynku w Krakowie w księgarni Matras. I siedząc w fotelu, popijając espresso i czytając na chybił trafił kilka wierszy czułem się z tym jak ktoś, kto znalazł to czego szukał, kto zna sens tej "gry w sen i przebudzenie".
Czytelnicze olśnienia towarzyszyły mi także podczas kolejnych lektur. Ten ponad 80-stronicowy tomik wystarcza na długo. W dodatku ma ciekawą formę - co czwarty wiersz jest wierszem z panem Orkuszem (daleki kuzyn pana Cogito, znajomy pani Szubert) - daje to książce ciekawy rytm. Orkusz, starszy pan przemawiający do dziecka: tłumaczy mu po swojemu, przewrotnie, świat, jakby mówił "odrzuć pozory", "Nie po to zostały stworzone oczy, abyś patrzył" (motto książki).
W najlepszym wierszu z tego cyklu Orkusz mówi, że z wszystkich rzeczy na Ziemi chciałby zachować zmianę czasu wiosenną i jesienną. Choć krytykowana, wyśmiewana, stwarzająca wiele utrudnień i wywierająca niekorzystny wpływ na ludzki organizm, jest cenna "właśnie z uwagi na zgubny wpływ i skłonność do przyzwyczajenia". W innym wierszu zwierza się, że próbuje odnowić jakiś stary mit, żeby jakieś chorowite drzewko "choć raz zaszumiało złowrogo lub rzuciło apokaliptyczny cień". Orkusz rozumie rozmowy o pogodzie, nie krytykuje naśladownictwa, bierze na chłodno tandetę i banał dla masowego odbiorcy, nie wierzy w koniec historii, koniec Boga i człowieka.
Zapadły mi w pamięć także wiersze: "Historia Kościoła" z puentą: "dziś wielbimy znów słabego Boga" oraz wiersz, który od "Życia codziennego Etrusków" prowadzi do wieprzowej kości w krupniku. W kilku fragmentach łatwo dostrzec "szymborską" precyzję, dlatego nominację do Nagrody jej imienia, potraktować trzeba jako wyjątkowo trafną. Przy tej poetyckiej precyzji trzeba zauważyć zaskakująco duże podobieństwo do prozy. Sobola fascynują obserwacje świata, który wysyła nam różne sygnały. Podgląda zachowania zwierząt i ludzi; np. w wierszu "Rybak" o łowieniu w dziwnym miejscu: "Wolałeś to miejsce za mleczarnią, odcinek, na którym rzeka przemienia się w ściek, bladożółty i mętny, że oko nie przejrzy. " albo "Drugi malarz dodaje chude patyki ludzi, liść trzciny na wietrze, wciera czerwoną glinę, sadzą znaczy cienie." z zakończenia zasadniczej części książki.
Na zakończenie dostajemy dwanaście ponumerowanych wierszy zatytułowanych: "Okaz". Są to opisy śródziemnomorskich "miast jak owadów w kolekcji entomologa". Obywatel GC właśnie zaśpiewał mi, w momencie gdy czytałem o złodzieju torebek i o wybuchającym Wezuwiuszu: "Przeczuwam inny świat, gdy czuwam, kiedy nie mogę spać". Obrazy migoczą, różne szufladki się otwierają.
"Myślałem, że zachwycą mnie tu ruiny i plakietki,
drobne przedmioty z gliny i szkła
przechowywane w muzeum
byłem przygotowany na czarny bazaltowy topór
o dwóch ostrzach który jednym cięciem przetnie
pępowinę mojego kraju (...)"
Widzimy, czujemy sygnały, ale cóż... W końcu i tak trzeba wrócić "do przeliczania małych liczb".
