poniedziałek, 9 lipca 2012

Czekam na kopie w punkcie ksero

 
















RAFAŁ BARON "Listy do nienarodzonego dziecka", Stowarzyszenie Literackie im.K.K.Baczyńskiego, Łódź 2011.

Drgające piksele na monitorach, wabiący puls neonów, ruchome schody, sala kinowa z projektorem - to tło. Pierwszy plan to oczy mężczyzny. 
"Listy do nienarodzonego dziecka" to czterdzieści kilka stron onirycznej poezji o świadomości bycia ojcem. Tego nie opisze jeden wiersz. To bliska mi tematyka. Sam poświęciłem jej wiele linijek. U Barona odkryłem jej wielką intensywność. Sporo tu hipnotycznych, sennych obrazów, majaków, gdy po czole cieknie pot.
Autor rozmawia z jeszcze nienarodzonym synem. Nazywa go poczwarką, jętką, larwą, zbitką tkanek.
"Chłopiec z mgieł" jest odbiorcą jego wyznań, próśb, westchnień. Te rozmowy prowadzą autora do obłędu: "widzę cię jak biegniesz na środku prostej autostrady, wzdłuż ekranów przeciwdźwiękowych (...) jesteś wszędzie naraz. W lontach, zapalniczkach, w ogniu." Jest w nich strach, że posiadanie dziecka, coś zakończy, skaże na wieczne: "wypakowywanie płatków śniadaniowych albo zgrzewek wody mineralnej", że oznacza rezygnację z siebie "Mogę znaczyć cokolwiek, być chłopcem z plakatu, przezroczystym kimś w tłumie". Wiele razy obsesyjnie pojawia się krew.
Ale wszystko zmierza do uspokojenia: "wydruk USG twoja pierwsza księga wyjścia. Ktoś nas odczyta, bo wszystko ma znaczenie."; "Usłyszysz głos i zakiełkują permutacje słów: Nazwy. Nazwy.", do zrozumienia, że oto dane mu jest coś niezwykłego - bycie stwórcą. To doznanie staje się mocniejsze niż  dotychczasowa - nagle jałowa egzystencja: "w bocznych lusterkach samochodów, w pamięci dworcowych kamer / zostanie skóra namokniętego miasta".

Jest tu sporo zostających w pamięci poetyckich fraz: wiersz z funkcją "rewind" ("Pętla"), wiersz zbudowany z apostrof ("Kim jesteś"), przejmujący smutek ("List o bracie"). Możliwe, że jest to książka dla kogoś kto chce się pozbyć strachu przed rolą ojca. Ja uświadomiłem sobie mocniej jej niezwykłość.

Surrealne wizje Barona: "Zstępujesz, zsuwasz się powoli w już kupione ubrania. (...) słowa zwabią cię do królestwa znaczeń.", "przez podwójną gardę skóry, zamiast mew na mętnym niebie dryfowały oblodzone echosondy." to interesujący zapis tego, co pojawia się w głowie dotąd twardo stąpającego po ziemi, gdy uświadamia sobie, że "czeka na kopie w punkcie ksero".

niedziela, 8 lipca 2012

Nagroda Orfeusz dla Krzysztofa Karaska

Na zdjęciu: Ewa Lipska wręcza Krzysztofowi Karaskowi nagrodę. Fot. Ł. Borkowski ,


7 lipca 2012 w Leśniczówce Pranie odbyło się uroczyste wręczenie Nagrody Orfeusz. Otrzymał ją Krzysztof Karasek za tom "Wiatrołomy". W ścisłym finale były też książki Przemysława Dakowicza, Wojciecha Kudyby, Jacka Łukasiewicza i Janusza Stycznia.
Decyzję podjęło jury w składzie: Jan Stolarczyk (przewodniczący), Tomasz Burek, Krzysztof Kuczkowski, Ewa Lipska i Feliks Netz.


piątek, 6 lipca 2012

W nogach. eMporajd. Łódź - Tum


EMPORAJD: Łódź Łagiewniki - Tum - Zamek w Łęczycy 30 czerwca 2012.

"Waga słów jest wprost propocjonalna, do drogi przebytej przed ich wypowiedzeniem, / Więc zanim coś powiesz lub napiszesz, przejdź się albo przebiegnij." - napisał Piotr Grobliński w odpowiedzi na pytanie "po co iść?".

Byłem wśród szesnastu osób, które wyruszyły w ok. czterdziestokilometrową drogę. Najpierw posłuchaliśmy Bacha w Klasztorze w Łagiewnikach (w wykonaniu Dariusza Szankina). Potem już ostro do przodu wśród łąk, po drogach leśnych, polnych i asfaltowych. Nad autostradą.
Z przerwą na wizytę w pracowni artysty prof. Andrzeja Mariana Bartczaka. Do celu. Aż wyłonił się Tum. Tam koncert zespołu iBaroque Minimum - na dwie wiolonczele i klawesyn. Potem jeszcze czytanie wierszy na Zamku w Łęczycy (Jola Sowińska-Gogacz, Krzysztof Kleszcz, Piotr Grobliński) i nocleg na wieży.

A potem napisałem wiersz:

W nogach

Ludzie wciąż pytają o przeliczniki.
Od chłodu kalkulacji tylko krok do trupa.
Ratuj się zapamiętaniem w drodze,
zapomnieniem siebie. To później przechodzi

na struny, włazi w zdania. Wiedz, cienie wycięto.
Przetłumacz skwar na ból łydek, opuchliznę ciała.
Możesz wyprzedzić to, co płynie powoli,
mieć w nogach pewność, że zza horyzontu

wieża wzejdzie.








środa, 4 lipca 2012

Gdynia dla Marty Podgórnik

"Jest tu czułość splecona z cynizmem, ból z drapieżnością, humor z pasją." - tak wydawca napisał o książce "Rezydencja surokatek" Marty Podgórnik, którą wyróżniono w tym roku Nagrodą Literacką Gdynia w kategorii POEZJA.

W pozostałych kategoriach wygrały książki:
PROZA : Magdalena Tulli "Włoskie szpilki"

ESEISTYKA: Marian Sworzeń "Opis krainy Gog"
NAGRODA OSOBNA: Mieczysław Porębski "Spotkanie z Ablem"

czwartek, 28 czerwca 2012

Pielgrzymka artystyczna. Noc poezji w Łęczycy.

Po kilku latach przerwy powraca niezwykła impreza kulturalna. Pielgrzymka Artystyczna na trasie Łódź-Łagiewniki - Sokolniki - Tum - Łęczyca to wspólna wędrówka artystów i miłośników sztuki do miejsc będących symbolami polskiej kultury. Tegoroczną edycję przygotowało Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne "Empora" - organizacja pozarządowa, powołana do życia dla popularyzowania kultury.

Pielgrzymki wymyślił pod koniec lat 90. poeta Piotr Grobliński. Pierwsza odbyła się w 1996 roku, kolejne - zawsze w czerwcu - szły do Tumu aż do połowy pierwszej dekady XXI wieku.

Program:
1. Koncert organowy Dariusza Szankina - klasztor w Łagiewnikach
30 czerwca o 8.00

Henry Purcell (1659 - 1695) - Trumpet Tune
J. S. Bach (1685 - 1750) - Preludium chorałowe: Wenn nur denn lieben Gott last walten
J. S. Bach (1685 - 1750) - Preludium chorałowe: Wen wir in hochsten Nothen sein
J. S. Bach (1685 - 1750) - Koncert C- dur
Louis Vierne (1870- 1937) - Berceuse (Kołysanka)
J. Walther (1984 - 1748) - Koncert F- dur

2. Wystawa obrazów i grafik prof. Andrzeja Mariana Bartczaka - Sokolniki, ul. Żółkiewskiego (pracownia artysty) - 30 czerwca o 13.30
3.Koncert zespołu iBaroque Minimum w składzie:
Konrad Bukowian - wiolonczela

Jakub Kościukiewicz - wiolonczela
Ewa Mrowca - klawesyn
kolegiata w Tumie koło Łęczycy - 30 czerwca o 20.00
Antonio Vivaldi - sonaty wiolonczelowe RV 41, 42, 43, 44
Domenico Scarlatti - sonata C-dur na klawesyn

4. Noc Poezji na zamku w Łęczycy - 30 czerwca o 21.30

Wystąpią: Piotr Grobliński, Krzysztof Kleszcz, Jolanta Sowińska-Gogacz
(Przemysław Dakowicz niestety odwołał występ)
Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.

Kolegiata w Tumie


 Zamek w Łęczycy

środa, 27 czerwca 2012

Wojewódzki obraża Ukrainki

Wojewódzki obraża Ukrainki


Jestem tylko perkusistą, gram na stereotypach.
Zrobiłem przejście. Dźwignąłem szlaban,
przestawiłem granice smaku. Ale to nie ja,
to polski cham. Proszę, nie depczcie

moich okularów! Mam prawo do szklanki wody.
Niech ją wniesie Wodzianka. Wbijacie gwóźdź
w moje Porsche, wtykacie we mnie małe flagi.
Więc dobrze, ja się nie znam na gwałtach,

ale wy się nie znacie na żartach. Wyłupać oko
za puszczone oko? Odebrać program, za odebranie
godności? I co? Co? Celebrytę do celi? Wcale nieśmieszne.
Chcę zadzwonić. Jak to? Wszyscy przeszli do Orange?

wtorek, 26 czerwca 2012

Zwycięstwo dobra. Złoty Środek Poezji 2012

na zdjęciu:
Wojciech Kudyba, Tomasz Bak, Karol Maliszewski, Artur Gleń, Karol Bajorowicz, Justyna Krawiec, Ninette Nerval, Artur Fryz, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki.

VIII ZŁOTY ŚRODEK POEZJI 2012, Kutnowski Dom Kultury, Kutno 23 CZERWCA 2012

Złoty Środek Poezji to cykliczna impreza, na której można spotkać poetów z całej Polski. Nagradza się tam debiutantów - w 2009 roku życzliwi jurorzy docenili moją książkę "Ę" przyznając jej wyróżnienie. W tym roku zaś III nagroda czekała na Tomasza Bąka. Zatem przy dźwiękach The Doors pokonałem w sobotni poranek stukilometrowy dystans między Tomaszowem, a Kutnem, by zauważyć, że Kutnowski Dom Kultury przeżył piękną metamorfozę. Teraz jest piękny jak stadiony na Euro.
65 uczestników stanęło w szranki tradycyjnego Turnieju Jednego Wiersza. W tym roku jurorami był: Janusz Drzewucki, poeta, redaktor miesięcznika "Twórczość", nagrodzona w zeszłym roku za debiut: Izabela Fietkiewicz-Paszek i poetka z Kutna - Grażyna Baranowska. Liczyłem, że spodoba się mój "Wiersz o Euro" i nie zawiodłem się.
Przypadła mi II Nagroda. Pierwsze miejsce zdobyła Karolina Chyła: niewidoma młoda poetka, autorka książki "Debiut przed debiutem". Nagrodzeni zostali także: Michał Maliński (II), Sławomir Płatek (III) i Paweł Więzik (III). Wyróżnieni zaś: Izabela Kawczyńska, Piotr Łączyński, Justyna Danik i Marta Grzywacz.
Po turnieju odbyło się spotkanie z Marcinem Świetlickim. Choć usłyszałem na korytarzu pytanie "kto to jest?", to wydało mi się żartem. Czy można nie znać Świetlickiego? W każdym razie to przez jego wiersze zacząłem interesować się poezją. Jego frazy: "Henryk Kwiatek przyjaźnił się z gościem ze świętego obrazu", "A ona leży z nożem w plecach...", "Chmurko, jesteś różowa", "Napluli mi na plecy, nic o tym nie wiem"... to dla mnie klasyka współczesnej poezji polskiej, absolutna baza.
Spotkanie z Marcinem Świetlickim pełne było interesujacych anegdot. Poeta wspominał swoje początki, kiedy zupełnie nie przypuszczał, że zostanie "zawodowym poetą". Przeczytał i poddał analizie swój "smoleński wiersz". Stanowczo opowiedział się za intuicją wobec erudycji (i to w proporcjach 90/10). Przypomniał dlaczego nie odebrał "Paszportów Polityki". Był w świetnej formie. Jestem więc pewny, że nagroda za całokształt, nie zdemobilizuje go do pisania, a wiersze z dysku komputera, który padł, okażą się dobre. 

Spotkanie z Krzysztofem Karaskiem, autorem dwudziestu książek poetyckich m.in. "Wiatrołomów" z 2011 roku, prowadził - trochę po "profesorsku", ale bardzo ciekawie - Wojciech Kudyba. Utkwiła mi w głowie jego opowieść o labiryncie półek z książkami w domu autora.

Rozstrzygnięcie konkursu Złoty Środek odbyło się w pewnym pośpiechu. Autorzy szybko odbierali nagrody. Trochę brakowało mi prezentacji nagrodzonych książek. Zatem nie dane było usłyszeć:  Ninette Nerval (II nagroda), Tomasz Bąka, Tadeusza Dziewanowskiego czy Artura Glenia (III nagrody).  Może gdyby odczytali choćby po jednym swoim wierszu? Organizator Artur Fryz wygłosił laudację głównie dla zwycięzcy - Karola Bajorowicza.

Bajorowicz był bohaterem prezentacji nowego murala, tym razem wirtualnego, na kutnowskiej Ścianie Poetów. Obok murali poświęconych wierszom m.in.: Łukasza Jarosza, Agnieszki Gałązki, Kuby Przybyłowskiego, czy Dawida Majera znalazło się miejsce dla wiersza z tomu "alteracje albo metabasis".

Koncert Fonetyki zrobił na mnie duże wrażenie. Piosenki, które znałem z płyty, zyskały na żywo mocniejsze brzmienie. Towarzyszyły im wyświetlane na ekranie niepokojące filmy. Teksty "poety przeklętego" dzięki Fonetyce zyskały niespodziewany wymiar - rockowych przebojów. Największy dreszcz przy utworze "Sól" wytworzyły migające obrazki z Nowego Jorku po katastrofie WTC.  Świetne: "Czemu nie ma tancerki", "Dla Ciebie piszę miłość", "Ojczyzna" czy "Bądź mi" - z pewnością ułatwiają odkrywanie poezji Wojaczka.

Na deser: Świetliki. Zamiast gapienia się na mecz Hiszpania-Francja, dawka największych przebojów "Świetlików". Bańki mydlane, Tekla jako basistka w zastępstwie Grzegorza Dyducha, Marcin Świetlicki z papierosem-rekwizytem ;D. Czy można chcieć więcej?
Jak to napisał Mistrz? "Stoję pod twoim blokiem. / W ręce trzymam bro. / Dzisiaj zło nie zwycięży. /
Dzisiaj zwycięży dobro."
Koncert Świetlików z nową basistką Teklą

Fonetyka z "Requiem dla Rafała Wojaczka"

Spotkanie z Krzysztofem Karaskiem

Kutnowska Ściana Poetów

Artur Fryz przedstawia mural do wiersza Karola Bajorowicza

Spotkanie z Marcinem Świetlickim

Krzysztof Kleszcz i jego "Wiersz o Euro"


Izabela Kawczyńska

Sławomir Płatek

Michał Maliński

Na tarasie


sobota, 16 czerwca 2012

Wiersz na mecz Polska-Czechy

Wiersz na mecz Polska-Czechy


Przykryty wielką flagą, aż duszno.
To te dwa remisy, które Smuda przed Euro
wziąłby w ciemno.
Teraz ciemno wszędzie. Noc.
Śni mi się: schodzimy z boiska, kopiemy bidony.
Biedronki wyprzedają słone paluszki, sól w nasze rany,
sól w szczeliny na autostradach!
Zamawiam budzenie.

Kupuję Lay'sy, a tam Tytoń!
Prawy do Lewego
i gooooool gooooool!
Od bitwy pod Grunwaldem, nie mieliśmy takiego zwycięstwa
(sporo z nich wypadło z podstawy programowej)!

Już megafony celują w ulice.
Samogłosek Zimocha wystarczy dla wszystkich.
Karmimy stoczniowców suchym obwarzankiem.
Cały naród robi meksykańską falę, by następne pokolenia
mogły jeść tortille.

Pan Prezydent ma nowy tablet. Robi nam ładne zdjęcia.

Kleszcz w Tomaszowie

SPOTKANIE AUTORSKIE KRZYSZTOFA KLESZCZA PROMUJĄCE KSIĄŻKĘ POETYCKĄ "PRZECIEKI Z GÓRY" ; MBP W TOMASZOWIE MAZ. 15.06.2012



Mój drugi wieczór autorski w rodzinnym Tomaszowie odbył się w pięknej sali tomaszowskiej biblioteki. Do pełni szczęścia brakło lepszej frekwencji, a przecież mecz na Euro "przecieki z góry" czyli solidna burza nad Ukrainą, przełożyły na odpowiednio późniejszą porę. Część facebookowych znajomych, która potwierdziła przyjście, ostatecznie sprawiła mi przykrość i wybrała inne sposoby spędzania czasu.
Pomimo zapowiedzi spotkania w lokalnej prasie, pięknych plakatów, tomaszowianie wybrali: kufel, plazmę i chipsy.

A tu czekały na nich wiersze. Mogli posłuchać rozmowy autora z Piotrem Groblińskim, rozstrzygnąć spór o interpretację wiersza "Odpust w Poświętnem". Była też, za co dziękuję, reakcja publiczności. Opowiadałem o koncepcie książki, o motywach "wodnych". Trochę utyskiwałem nad poezją zepchniętą dziś na margines, straszyłem światem, który "dodzi się, saleci", opowiadałem o lęku przed "księgarnią bez poezji" i chwaliłem się, że książka jest dobra (a który poeta nie jest narcyzem?).  W każdym razie, starałem się przekonać do tego, że pisanie, czytanie, recenzowanie - czyli różnorakie obcowanie z literaturą piękną, daje wielką satysfakcję.

Piotr prowokacyjnie mówił, że "poeci są hermetyczni i piszą niezrozumiale, stąd słaba sprzedaż", że trudno dociec niektórych znaczeń, a ja zapewniałem, że podejmując pewien czytelniczy trud, wyszukując choćby jedną celną frazę, dostaje się coś więcej niż od książki "lekkiej łatwej i przyjemnej"...


Dziękuję organizatorom, wydawcy, a  najbardziej tym trzydziestu kilku czytelnikom, którzy byli dziś ze mną.   

PS: Od dziś moją książkę można kupić w tomaszowskiej księgarni przy pl. Kościuszki.

niedziela, 10 czerwca 2012

Wybrano pięciu finalistów Nagrody Orfeusz

10 czerwca jury I edycji Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ za najlepszy tom poetycki roku, w składzie: Jan Stolarczyk (przewodniczący), Tomasz Burek, Krzysztof Kuczkowski, Ewa Lipska i Feliks Netz, spośród dwudziestu nominowanych wcześniej do nagrody książek, wyłoniło finałową piątkę (kolejność alfabetyczna):


1. Przemysław Dakowicz, Place zabaw ostatecznych, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2011
2. Krzysztof Karasek, Wiatrołomy, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2011
3. Wojciech Kudyba, Ojciec się zmienia, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2011
4. Jacek Łukasiewicz, Stojąca na ruinie, Biuro Literackie, Wrocław 2011
5. Janusz Styczeń, Furia instynktu, Biuro Literackie, Wrocław 2011

Wiersze z nominowanych tomików w miesiącach letnich będą promowane podczas dwóch akcji: „Na całych jeziorach wiersz” (utwory nagrane w aktorskiej interpretacji Łukasza Borkowskiego na płytę CD będą emitowane na statkach Żeglugi Mazurskiej pływającej od lipca do września po całym szlaku Wielkich Jezior) oraz „Wyślij wiersz z Prania” (wiersze w formie pocztówki będą wręczane wraz z biletami wstępu do muzeum K. I. Gałczyńskiego w Praniu).

Zwycięzcę poznamy już 7 lipca podczas uroczystej gali wręczenia nagrody w Muzeum K. I. Gałczyńskiego w Praniu.