Marzena Orczyk-Wiczkowska "Abisal", Biblioteka Śląska, Katowice 2022.
Abisal to najgłębsza strefa oceanów i mórz. Chociaż i tam batyskafy dotarły, chociaż znamy okropny wygląd głębinowych stworzeń, to więcej wiemy o kosmosie niż o otchłani.
Wiersze z "Abisalu" wykorzystują metaforykę oceanicznych głębi - już pierwszy wiersz jest w takim podwodnym klimacie - wiersz o ciszy, o uchu Beethovena - zatem o głuszy, zamknięciu się na świat, o zatonięciu (w sobie?).
Są pisane na takim patosie, absolucie, bezradności wobec wielkości świata. Podobne do pięknej piosenki Nosowskiej z frazą "kto piorunom ostrzy groty?"
Czytam je zachłannie zachłystując się obrazami. Takimi jak w wierszu "skalowanie" o ulotnej chwili, gdy widzimy coś przez ułamek sekundy, coś co znika, zanim przyjmiemy to do wiadomości, albo "Muszla" o szumie, w którym nadawana jest czułość ("słyszę twój szept, pełen bólu i troski").
Autorka lepi z zachwytu, z przeczucia, że skoro jest piękno, to jesteśmy w dobrych rękach. Tworzy litanie, wzdechy do elektrycznej ryby, latarni, kijanki, ale i do "pana w koronie z kartonu, cesarza smutnych snów". Kreuje podwodne fantasmagorie, ale i błyski świadomości z komputerowego instrumentarium ("pan zszedł na ziemię, by zapłodnić pamięć podręczną. wędruje między eonami, włącza i wyłącza. kasuje historie jednym ruchem palca, (...)"; "odyseusz był z nami jako i my byliśmy - w paincie, wordzie, micie."
Ma świadomość grozy świata. Pełne niepokoju są te bliki obrazów np. w wierszu "* * *": "sny instant w ogrodach pandemii, dni z gazet i celuloidu. izotopy, połowiczne rozpady. (...)" - przypominają mi niezwykłą książkę Bartosza Konstrata "Własny holokaust".
Warto dawkować sobie te frazy, gdzie czuję metodę twórczą Joanny Mueller: szczególnie, gdy zderzane są ze sobą podobne słowa "płatki i pyłki. skrzydło pazia królowej. / pałki i pieńki, strużka krwi pomiędzy. płytki i płotki. literówki jak śmierć. (...)", gdzie rządzi ośmielona wyobraźnia - "dmij w konchę, ardżuno. niech błyszczy stal, niezłomna jak wola.".
Warto wyławiać znaczenia, zdawać się na swobodny dryf, odpływać ("sztandary zdeptane. flary nad głowami. na kogo wypadnie, na tego bikini, kili, bogon"). Zaglądać w głębię, w siebie ("żebro, którym byłaś, jest ostre jak nóż"). Patrzeć w dół, pomimo świadomości swojego lęku przestrzeni ("w powiększeniu łza / przypomina księżyc. blado lśni, toczy się / od braku do pełni. / włos wygląda jak powróz.").
Poczułem powinowactwo z wszystkim, co żywe. Dostałem świadomość ulotności - ("ja przy fortepianie, dziesięcioletnia. / gamy rozbieżne, flesze, / miraże, mandale.")
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz