Prezentacja Pańskiego płaszcza

Zapraszam na spotkania autorskie:

2 grudnia (PIĄTEK) o godz.18 - Brzeziny, Festiwal Puls Literatury
3 grudnia (SOBOTA) o godz. 17 - Dom Literatury w Łodzi.
8 grudnia (CZWARTEK) o godz. 18 - MBP w Tomaszowie Maz. pl.Kościuszki 18


Książka jest dostępna na Allegro

Zachód i Płaszcz w ŁDK

15 listopada 2016r. ŁDK Promocja nowych książek Rafała Gawina i Krzysztofa Kleszcza

"Kwadratura Koła Młodych" - tak zatytułował spotkanie wydawca - Piotr Grobliński. Pod hasłem Młódź Poetycka kilkanaście lat temu ja i Rafał debiutowaliśmy, startowaliśmy w Konkursie im. Bierezina. Ciekawie - myślę - zabrzmiały nasze wiersze obok siebie. Piotr Grobliński (uparcie) dopytywał dlaczego podobieństwa brzmieniowe uznaję za interesujące, Michał - czego oczekujemy od czytelników i jaki jest cel naszego pisania. Spieraliśmy się o to, kto jest lepszy muzycznie - Maria Peszek czy Bob Dylan. Mówiliśmy o genezie  utworów, tytułów książek itd. Na koniec w sali zgasło światło. Czy to siła poezji? Awaria transformatora wyłączyła prąd w całej dzielnicy. Zatem na część nieoficjalną musieliśmy udać się spory kawałek od centrum.

Jestem sypki jak piach

ORGANIZM "Plaża Babel", ThinMan Records", 2015.




Jest siła w niszy. Słusznie zaintrygowała mnie okładka - schowany pod fioletową narzutą człowiek. Zawstydzony? Zniszczony?

To płyta o rozpracowaniu miłosnych dołów. Piosenki o niekochanych lub nie umiejących kochać. Schowanych w siebie, nie rozumiejących siebie. Mentalne katharsis. O rozdwojeniu: "Mam podzielną uwagę, potrafię kochać i wciąż serce mieć jak kamień." O zagubieniu, pomieszaniu: "Ja naprawdę nie kłamię, chodzę po korytarzach mojej wieży Babel". Ciekawa muzyka, elektroniczny, mechaniczny, zimny sound - ale paradoksalnie, może dzięki dobrym tekstom - prawdziwy, ludzki.

Organizm nagrał już kilka płyt, ale jak to bywa nie słyszałem żadnej, nie wiem jak to się stało. Może dlatego, że - jak żartuje mój przyjaciel - "wciąż słucham Voo Voo" :D Aż nagle, idąc jakimś pokrętnym tropem, kliknąłem na YouTube w pieśń "Wydmy". I zostałem wciągnięty. Niesamowity rytm, podobnie uzależniający jak "Demon Cleaner" Kyussa, potem jakieś pokrzykiwania imitujące odgłosy tokujących ptaków. A więc gdy zamykam oczy, widziałem pawi ogon. Przy tym genialnie hipnotycznym wstępie można wizualizować sobie łatwo także połykaczy ognia albo tancerzy poruszających się w jakimś  transie (jak na fajnie zmontowanym obrazku). To piosenka, której można słuchać trzysta razy pod rząd, plus świetny tekst o chorych miłosnych układach: "Jestem sypki jak piach, wiatr już rozwiewa nas" , a potem: "Przecież długo i tak kleję się do obcych warg, paznokci i ud, włosów i stóp, które depczą mnie wspaniałomyślnie". Albo to: "Powiedz mi proszę, kogo mam udawać, żeby wreszcie poczuć się sobą".

Utworem, który od razu łatwo polubić jest "Doba hotelowa" - próba odnalezienia się, zdjęcia z barków ciężaru. Depresja i desperacja. Piosenka z głową w poduszce. "Mam dość. Łudzę się, łudzę się, łudzę się, łudzę się." Samotność jako lekarstwo na uczuciową paranoję. Odwyk od miłosnych histerii. Muzycznie - genialnie wykreowano tu chaos, jakiś skalpel nacina tkanki ciała... "Zużyłem wszystkie rodzaje miłości / Chodziłem w chmurach, brodziłem w mule, wzruszony do łez. Jadłem padlinę, uśmiechałem się gorzko, uśmiechałem się czule, już nie wiem czy umiem, czy rozumiem, czy chcę." Syntezatorowe efekty, które tu użyto, uderzenia w bębny - potęgują schizofreniczny nastrój.

Pierwszy na płycie, świetny na wstęp - "10 piętro"  - ma niepokojący, świetny bas. "Wychodzę od ciebie jakbym wychodził przez okno z dziesiątego piętra" brzmiący Wojaczkowo/Fonetykowo. Epifanijny tekst, próba zrozumienia chorego układu - "Ten chaos porządkuje nas". Muzycznie: świetny rytm i melodyjność, przebojowość!

"Promienie" - zaczyna się przyjemną melodią, ale kończy się to wiertarkowymi sprzężeniami. Jak co drugi związek w dzisiejszych czasach? "Chcę być promieniem, który chwilę świeci przez ciebie" - o pragnieniu oddania się drugiej osobie. W piosence "Nagrody pocieszenia" wersom "zrobiłem krok za długi, bo chciałem się zgubić", "nikt nie chce kochać, tylko chce być kochany" towarzyszy kosmicznie chłodna muzyka. W kosmicznych skafandrach robimy długie kroki.

Robią wrażenie traktujące o wypaleniu uczuć: "Odliczanie" i niepokojący "Kwiato-stan" - z frazami - "Dobrze, że pada, szybciej zmyje twój zapach" albo "Ja zostanę w tobie tylko w trzeciej osobie". Świat w rozsypce, tynki lecące na głowę: "Spraw, bym nie zakochał się już nigdy więcej".

Są jeszcze: przyjemnie monotonna "Oceania" - o tęsknocie za spokojem w duszy: "Ćwiczę się w chodzeniu po rozgrzanych węglach" czy "Babel" jak lądowanie na nowej planecie... Wieńczy płytę zimny jak sublimujący suchy lód: "Przegrałem" - ekshibicjonistyczne przyznanie się do życiowej klęski. Pytanie siebie "dlaczego coś czego nie ma, tak bardzo boli". Chłód z Depeche Mode. "Serce zawiodło mnie, serce teraz mam cię gdzieś". Fantomowy ból. Polecam posłuchać, aż do puenty, aż do oczyszczenia.

http://organizm.thinman.pl/

"Ani ziemia jałowa, ani obiecana"

W piątek 11 listopada w Berlinie odbędzie się promocja książki "Ani ziemia jałowa, ani obiecana / Weder wüstes Land noch gelobtes".
W książce znalazły się dwa moje wiersze pt. "Bezwierzę" i "Kurort" i ich tłumaczenia autorstwa Bernharda Hartmanna.

 "Ani ziemia jałowa ani obiecana / Weder wüstes Land noch gelobtes" to tytuł polsko-niemieckiej antologii łódzkich pisarzy, ale też nazwa dwudniowej imprezy, w ramach której berlińskiej publiczności zaprezentowanie zostanie twórczość związanych z Łodzią artystów, reprezentujących różne dziedziny sztuki - literaturę, grafikę, muzykę i film. Tytuł wydawnictwa stanowi cytat z wiersza Przemysława Owczarka "sonnenaufang". Wydawcą książki jest Dom Literatury w Łodzi we współpracy ze SPP Oddział Łódź. 

Znalazły się wiersze następujących poetów:  Kacper Bartczak, Tomasz Bąk, Marek Czuku, Piotr Gajda, Rafał Gawin, Piotr Grobliński, Krzysztof Grzelak, Jerzy Jarniewicz, Zdzisław Jaskuła, Izabela Kawczyńska, Krzysztof Kleszcz, Monika Mosiewicz, Michał Murowaniecki, Przemysław Owczarek, Kacper Płusa, Maciej Robert, Robert Rutkowski, Andrzej Strąk, a także proza Marcina Bałczewskiego, Roberta Miniaka i Grzegorza Strumyka w tłumaczeniach Renate Schmidgall i Bernharda Hartmanna.

Noty o tłumaczach:

BERNHARD HARTMANN - ur. 1972 w Gerolstein (Eifel), studiował slawistykę, polonistykę i germanistykę w Moguncji, Wrocławiu, Roskilde i Poczdamie. Był pracownikiem naukowym uniwersytetów w Erfurcie i Wiedniu. Tłumaczy z polskiego na niemiecki teksty z dziedziny beletrystyki i humanistyki. Tłumaczył m.in. poezję Tadeusza Różewicza i Julii Hartwig oraz prozę Hanny Krall.

RENATE SCHMIDGALL - ur. 1955 w Heilbronn.1984-1996 praca w Deutsches Polen-Institut Darmstadt pod kier. Karla Dedeciusa, od 1996 samodzielna praca jako tłumaczka literatury polskiej (m. in. Chwin, Dehnel, Huelle, Kielar, Krall, Lawrynowicz, Nahacz, Sommer, Stasiuk, Szaruga). W 2001 otrzymała nagrodę Jane-Scatcherd-Preis Fundacji Ledig-Rowohlt, a w 2006 Europejską Nagrodę dla Tłumaczy miasta Offenburg i Fundacji Burda-Stiftung.

Informacje o imprezie

Uwięzieni wewnątrz samochodu

PJ HARVEY "The Hope Six Demolition Project", 2016.



Tyle płyt się ukazuje, że nie nadążam. Moi bohaterowie nagrywają, a ja sobie słucham starego jazzu. Tak się porobiło. Wciąż nie przesłuchałem uważnie nowego Radiohead, Nicka Cave'a, Red Hotów... Wyjątkiem jest PJ Harvey. Jej tegoroczną płytę zakleszczyłem w odtwarzaczu i uważam za genialną. Ile to już lat minęło, gdy kupiłem jej album "Is this Desire?" w tomaszowskim sklepie płytowym naprzeciwko pedetu? Pamiętam w zatłoczonym autobusie miałem problem, by złożyć harmonijkę z książeczki płyty, wśród dziwnych polaroidowych zdjęć - było m.in. martwego ptaka. Właśnie sprawdziłem - to było osiemnaście lat temu! 

Z tym, że moje zauroczenie muzyką Poli, zaczęło się od "Down By The Water" - to było zapewne w 1995 roku. Od tamtej pory bezkrytycznie przyjmuję każde jej nagranie. Jej pierwsze płyty dotyczyły sfery intymnej, wystarczyło spojrzeć na okładkę "Dry" - zbliżenie na pokryte szminką usta. Ileż było emocji, gdy wzywała kochanka w "Oh My Lover", gdy groziła mu śmiercią jeśli odejdzie, gdy chciała go zatrzymać tylko dla siebie ("Rid of Me"), gdy tańczyła na pustyni wokół jego butów w "Send His Love To Me". Zasłuchiwałem się w jej hymny pękniętego serca, np. w genialny "The Dancer", w jej wariacki bunt, np. "Who The Fuck?" albo szepty, łkania. Czyż nie była genialna wyśpiewując euforię miłości, machając torebką w "Good Fortune"? Albo gdy skakała na dmuchanym materacu w "Black Hearted Love"? A jej niezwykłe wykonanie "Grow Grow Grow" z cytrą zamiast gitary? Tylko za to postawiłbym jej pomnik - Kościuszko musisz się posunąć!

Pola Janina - to dziś dojrzała kobieta. Przestała już opisywać swoje uniesienia, zajęła się reporterską obserwacją świata. To już druga taka zaangażowana płyta. Pierwsza - "Let England Shake" z 2011 roku, sięgała w tekstach do historii Anglii. Słuchaliśmy o ziemi nasiąkłej krwią. Szczególnie polubiłem podniosły "The Glorious Land" (ta myśliwska trąbka!) o tym, że tę ziemię nie orały pługi tylko czołgi i maszerujące stopy.

"Widzę i opisuję" - tak mogła kombinować PJ. Materiał powstawał w czasie jej podróży po nietypowych miejscach - Bałkany, Afganistan, ale i amerykański slums, z którego widać Capitol. Jej język jest brutalny: "dzieci wkładają patyki w ludzkie gówna", "w całej dzielnicy jest jedna restauracja, szkoły wyglądają jak gówniane nory, to jest miasto ćpunów i zombie, no cóż, takie jest życie".

Wszystko zaczyna się od typowego radiowego hitu. Przebojowa nuta tłumaczy tytuł - chodzi o koncepcję masowego wyburzania starych domów w Waszyngtonie. Puentą są słowa "teraz zbudują tam Walmart" - śpiewane przez chór gospel, jakby było to Alleluja! Oto lakoniczny komentarz do działań na rzecz najbiedniejszych. W polskich realiach brzmiałoby to jakoś tak: "Hura! Zbudują nam Biedronkę!"...
Duże wrażenie robi złowrogi "The Ministry Of Defence" - prawdziwie dźwiękowa apokalipsa. Jak soundtrack do zbliżającej się do Europy armady statków z uchodźcami z książki Jeana Raspaila "Obóz świętych"... Brrr...
Śpiewane jakby nieśmiało głosem małej dziewczynki: "A Line In The Sand" to relacja z jakiegoś przeklętego obozu dla uchodźców, gdzie ludzie wyrywają sobie porcje żywności, jedzą "zimne końskie kopyto". W jednej zwrotce: i wątpliwości, i wiara w ludzkość. 
Dźwięki saksofonu zaczynają czwarty utwór. "Chain Of Keys" to opowieść o kobiecie, która pilnuje piętnastu domów, których właściciele wyjechali i już nie wrócą. Ogrody zarastają, domy się rozpadają...
"River Anacostia" to dla mnie pieśń konających, którzy za chwilę zobaczą Boga... Niezwykle brzmią powtarzane "Wade in the water, God's gonna trouble the water"...
Piosenka "Near The Memorials To Vietnam And Lincoln" - sklejone dwie migawki: chłopiec udaje, że karmi szpaki, starszy człowiek grzebie w śmietniku, otwiera pokrywę do podziemnego świata... Refren i tyle.
"Orange Monkey" ma piękną melodię, a w tekście 50 milionów lat bólu, dziurawe drogi zmieniające się w autostrady i małpka wstająca na dwie nogi...
"Medicinals" - z saksofonem podkreślającym główną melodię i refrenem, w którym przekrzykują się rośliny zielne: sumak, oczar wirginijski, i sasafras, i trawa - palczatka preriowa...
"The Ministry Of Social Affairs" ma jazzowy klimat i dość monotonne bicie gitary. PJ opisuje tu piekło, które widzi ze swojego samochodu, żebraków, beznogie psy... "That's what they want, oh yeah / Money, honey" - wszystko to wwierca się w mózg...
"The Wheel" brzmi przyjemnie - ale tekstowo to znów przerażający przekaz o znikających dzieciach - porwanych, wywiezionych? W teledysku - albańska prowincja, PJ przyłącza sie do weselnego korowodu, widzimy karuzelę łańcuchową, wirujące postacie, chmary ptaków, śmietniska...

Z czym nas zostawia ta płyta? Słyszymy odgłosy jakieś zaludnionej ulicy, ktoś wyciąga ręce i powtarza "Dollar, dollar"... A my jesteśmy uwięzieni wewnątrz naszego samochodu. Jest jazz, jest nasza bezradność. Co z mądrością - nie jest do końca jasne.

Pański płaszcz - moja nowa książka

42 wiersze. Po 4 latach (olimpijski spokój) wkrótce ukaże się moja książka "Pański płaszcz". Właśnie pojechała do drukarni...

Poniżej spis treści.

Liny windy w ustach.

BRONKA NOWICKA „Nakarmić kamień”, Biuro Literackie, Wrocław 2015.

Tegoroczna Nagroda Nike wywołuje – jak słyszę – różne emocje. Jeśli dobrze zrozumiałem dużą wątpliwość wzbudza sam rozmiar nagrodzonej książki – to zaledwie 53 strony prozy poetyckiej, strony nie zawsze wypełnione w całości. Autorka skondensowała jednak tak wiele zapadających w pamięć obrazów, że takie zarzuty mógł formułować tylko ten, kto książkę zaledwie przekartkował.
Te obrazy, które wylęgają się podczas lektury porównałbym do teledysków Toola. Te dziwne człekokształtne postacie trzęsące się, sięgające w jakąś pustkę, otwierające tajemne skrzynie... A tu przedmioty: mydło, grzebień, walizka... Na okładce taki toolowy gałganek. Przemoc, udręka, ból, smutek.
Najlepsza z próz ma tytuł „Guziki”. O chorej na Alzheimera mówi się tu „Babka” i się ją „hoduje”. Grube, potoczne słowa: „połowę urżnęła”, „zesrałam się”, żywe sformułowania typu:  „rozbebeszyła szafę”, „krecha pociętych drzwi” kierują nasze myślenie w stronę opisu bezsensownej mordęgi. Tymczasem ostatnie dwie linijki to niezwykłe zdania, które wyrażają istotę człowieczeństwa, obronę życia kochanej osoby, nieważne, że chorej, że nieświadomej. 
Dobrą prozę poetycką pisze się w ten sposób, by jakimś zdaniem przeszyć nas na wskroś: „Umarli słodzą tylko wtedy, kiedy wetkniemy im w ręce łyżeczki i sami zataczamy koła po dnach szklanek.” 
Nowicką interesuje szpetota. Wyobrażam sobie, że przygląda się zdaniom jak Beksiński, gdy malował jakiś surrealny koszmar: oto opis pana głupka - „Usta założył na lewą stronę, więc mówi sobie w brzuch”, „Gdy idzie, rozdziawia i zamyka usta, jakby nie posuwał się po ziemi, tylko przegryzał powietrze.” Niezwykłe są fragmenty opisane z perspektywy dziecka. Dziecko obserwuje opiekę nad chorym, widzi zmarłego dziadka, ssie swoje kolano, wyobraża sobie śmierć ptaków w locie, wkłada pod język kamień. Albo słucha o wojnie: „Lalkę miałam z pałki do ucierania ciasta. Nie było masła, cukru - pałka była na nic. Ciotka wypaliła jej oczy drutem rozgrzanym nad świeczką, na głowę dała gałgan, uszyła sukienkę. Ale myśmy nie mieli młotka. Jak trzeba było wbić gwóźdź w but, co się rozlazł, lalkę się rozbierało i taka goła to był młotek.” 
Mierzymy się z pokrętną, dziwną logiką: „Dziecko chce mieszkać w suczym brzuchu. Rodzić się w nocy, być lizane z krwi, rano wracać: czołgać się do domu przez tunel w psie”. „Kamień jadł ten widok razem z dzieckiem, które już wiedziało: wyżywi się kamień czymkolwiek, co przejdzie przez zmysły.” 
W tej logice zwierzęta śpią inaczej niż ludzie, ręce są bytem niezależnym od osoby... Zachwyca precyzja opisu: np. dramatu dziecka obserwującego śmierć ryby albo dziecka bitego przez ojca, oczekiwanie na śmierć jak na pociąg. Możliwe, że gdzieniegdzie jest za dużo patosu, np. gdy uosobiony jest smutek albo niedziela. Chybiony (efekciarski?) wydaje mi się tekst „Szafa”, ale wystarczy, że tę książkę czytałem inaczej, zapamiętałem więcej: „widzi w jego ustach liny windy, którą zjechał w dół” albo „Pewnego dnia ojciec znalazł ręce. Swoje własne.”

Gdy jestem w księgarni czuję się nieswojo – przerażają mnie te grube tomiszcza wypełnione watą. Wznoszę toast za  zwycięstwo cienkiej książeczki z poetycką prozą. Jej zwycięstwo biorę za zwycięstwo poezji.

Nobel dla Boba Dylana

Nobel dla Boba Dylana cieszy, bo mieszkam wśród jego dźwięków i słów. Słów.
W nowej książce taki dialog z Mistrzem:

Kwadra-tura w Piotrkowie.

W piątek i w sobotę uczestniczyłem w II Forum Grup Poetyckich Województwa Łódzkiego „Kwadra-tura”.
Idea integracji środowiska poetów to idea ze wszech miar słuszna. Organizator - Łódzki Dom Kultury stanął na wysokości zadania! Poeci z okolic Łodzi spotkali się w przepięknym miejscu - piotrkowskim Centrum Idei Ku Demokracji. Oprócz poezji był też koncert jazzowy - Doroty Miśkiewicz. Zostałem zaproszony do jurorowania i razem z "kwadraturowymi" poetami: Arletą Cłapą i Rafałem Gawinem wybieraliśmy najlepsze wiersze. Po wysłuchaniu 24 wierszy przyznaliśmy nagrody: Rafałowi Ziębie, Janowi Rojewskiemu, Annie Baśnik i Marcinowi Kurcbuchowi oraz 6 wyróżnień: Kacprowi Płusie, Agnieszce Skolasińskiej, Paulinie Zawiei, Zdzisławowi Dziubeckiemu, Joannie Chachule i Joannie Antoniów-Banach.
Wiersze to nie zabawa - to ważna sprawa, ale liczy się też to co między wierszami. - Tak sobie kombinowałem, wierząc, że będą kolejne spotkania.

Nagroda Nike dla Bronki Nowickiej

Tegoroczną laureatką Nagrody Nike została debiutantka Bronka Nowicka – za najlepszą książkę roku jury uznało jej „Nakarmić kamień”.

Zbiór czterdziestu jeden krótkich poetyckich opowieści. „Nakarmić kamień” to portrety rzeczy i ludzi, wypełnione szacunkiem zarówno wobec tego, co żywe, jak i nieożywione, gdzie każdy człowiek oraz każdy przedmiot skrywa w sobie szereg emocji i wspomnień, gdzie kwestionuje się i podważa zastałe hierarchie.

„Nie pragnę, żeby martwe rzeczy były żywe. Chciałabym, żeby żywi ludzie byli mniej martwi. O tym jest dla mnie ta książka” – mówiła o nagrodzonym dziele autorka. Bronka Nowicka urodziła się w 1974 roku. Jej pola inspiracji i twórczości to intermedia, język i obraz w ruchu. Jest reżyserką i scenarzystką, absolwentką łódzkiej Filmówki i ASP w Krakowie.

O tym, kto zostanie laureatem tegorocznej Nagrody Nike, zadecydowało jury w składzie: Piotr Bratkowski, Tomasz Fiałkowski (przewodniczący), Irena Grudzińska-Gross, Rafał Marszałek, Stanisław Obirek, Maria Anna Potocka, Paweł Rodak, Andrzej Werner, Maria Zmarz-Koczanowicz.

Pozostałymi książkami-finalistkami 20. edycji Nagrody Nike były: „1945. Wojna i pokój” Magdaleny Grzebałkowskiej, „W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu” Renaty Lis, „Którędy na zawsze” Piotra Matywieckiego, „Uprawa roślin południowych metodą Miczurina” Weroniki Murek, „Skoruń” Macieja Płazy i „Tatuaż z tryzubem” Ziemowita Szczerka.

Nagrodę czytelników „Gazety Wyborczej” otrzymała Małgorzata Grzebałkowska za reportaż „1945. Wojna i pokój”.