Władza chłodnego powietrza

DARIUSZ SUSKA "Duchy dni", Biuro Literackie, Wrocław 2012

 

Liryka Suski jest specyficzna i oryginalna. Zasłużenie doceniona - dwa wcześniejsze tomiki „Wszyscy nasi drodzy zakopani” i „Cała w piachu” zdobyły nominacje do Nike. „Duchy dni” zaś zdobyły nominacje do tegorocznego Silesiusa, Gdyni i Orfeusza. I znów zdumiewa jej monotematyczność. Śmierć. Śmierć. Śmierć. 

Szukając najlepszych fragmentów książki, wybieram: „Następną stację Marymont”: „W szybie naprzeciwko widzi, że jej nie ma. / Skończyła czterdziestkę i jest przezroczysta.” Wpatrywanie się w szybę wagonu metra daje odbitej postaci złudzenie nieistnienia, bezcielesności.

Przekonująco wybrzmiewa też „Nazywałem to życiem”, gdzie bezgotówkowa opłata za benzynę staje się powodem do rozważań o „niebycie”: „-Czym pan płaci? – Niczym. I to wszystko? Życie?/ Obroty plastiku, kod do wykreślenia,”. Albo wiersz „Lament”, gdy epifania zaciska krtań: łamią się ramiona sosny, wbijane na patyk są najmłodsze dzieci głębinowych okoni.

Te wiersze mają duszny zapach jaśminu. Jesteśmy odurzani śmiercią. Aż do przywidzeń, halucynacji. Oto powyjmowane z wierszy charakterystyczne „suskizmy”: „w dzień, który był wymysłem”;„w maski transporterów jak w najlepszą śmierć”, „jesteśmy dobrzy w śmierci, może i najlepsi”, „pomyślałem nie myśląc, że jesteśmy snem”,„ściszam wielką ciszę”,„nazywałem to życiem, a życia nie było.”, „czujesz nieczas czasu?”, „kolejny dzień ferii w tym ujemnym kraju”.

Mnie ta surrealna wyobraźnia zachwyca: „światło rwie się szamoce / Jak ptak złapany w klatkę”, „oparci o cień”, „po kolana w świtach, zapadając w doły / wyścielane dniami jak kipiącym srebrem”, „tego lata od słońca robiło się ciemno (...) po rzeczywistości przyszła jej daremność,”. Podobnie dziwne neologizmy: „Bezziemność”, „posen”.

W książce roi się od obsesji z dzieciństwa. Czytamy o strzelaniu z fifek mokrym ryżem, o kocie wpadającym w ognisko, o straszeniu „czarną Wołgą”, topieniu się w stawie „za ręce tamten jeden raz”. Odstrzał kruków zestawiony jest z „odstrzałem” siedmioletniej wtedy matki w czasie wojny.

Ciekawe są odwołania do fizyki (kierunku studiów autora): „Źle wymyślili fizykę i życie jest ach niedorzeczne.”, „to więcej niż literka t we wzorze”.

Dobrze zrobiła książce odrobina ironii. Oto autor o sobie: „Nosi w sobie smutek. I po co to robi? // Czterdziestoletni żołnierzyk, pan na tych ciemnościach” albo: „Miłość pytała o niego na miejskim basenie, / ale był za młody i wołał ze śmiercią. / Nie była w jego guście miłość wtedy śmierć / kochał zaczepiać na ławkach po kinie.” W podobnym tonie brzmi fragment: „Fuma to samochód, a Ciuchciun to pociąg, // czytam wywiad, w którym stary pisarz mówi, że nigdy nie miał dzieci, bo za dużo śmierci // w czterdziestym czwartym zobaczył w Warszawie, // to jak Budda, myślę i patrzę na synka,”

Arcyciekawy, pełen sprzeczności, jest wiersz:  „Wyjdź jak najciszej z tej okropnej nocy”, w którym autor próbuje wyzwolić się ze swych obsesji. Nadaremno.
Oto poezja duszna, niełatwa. W doskonałym "Pod wszystkim jest cisza" znalazłem frazę "pod wszystkim jest władza chłodnego powietrza". W każdym razie ja czuję też władzę poetyckiego języka. 

Wagary

Wagary

Po co mi ta religia? Wracałem z fajki,
by się błąkać. Zgarnął mnie. Podał swą
drętwą gadkę - gorzką tabletkę, tran.
A dla mnie ciekawsze snuć się po korytarzach,
całą godzinę bez celu, na schody, do łazienki.
Ja się nie zapisywałem, to matka. Jezu,
mnie na przykład wyrzygał Rico.

Rysunek na Dzień Matki

RYSUNEK NA DZIEŃ MATKI

Sto razy mówiłem: Nie rysuj palców,
rysuj dłoń. Ale muszą być ważne,
tak jak kręcone włosy, kilka kropek
zarostu. Pięciopalczaste łapy,
uśmiechy na pół twarzy. Mama
wystrojona, ojciec rozdaje chmury.
Miron - mały patriota, z flagą.
Wszyscy równi w miłości.
Pies jest czarną radością.
Straszymy, straszymy, straszymy.
Strachu w nas nie ma.

Bargielska, Dąbrowska, Jarosz, Karasek i Polkowski wśród nominowanych do Nagrody im. Szymborskiej

Oto pięć książek nominowanych do I Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej:

1. Justyna Bargielska, „Bach for my Baby”, Biuro Literackie,

2. Krystyna Dąbrowska, „Białe krzesła”, WBP i CAK,

3. Łukasz Jarosz, „Pełna krew”, Znak,

4. Krzysztof Karasek, „Dziennik rozbitka”, Instytut Mikołowski,

5. Jan Polkowski, „Głosy”, Biblioteka „Toposu”.

Decyzję o nominacjach podjęło międzynarodowe jury w składzie: Anders Bodegard, Clare Cavanagh, Maria Delaperrière, Luigi Marinelli, Abel Murcia Soriano, Adam Pomorski, Renate Schmidgall, Marian Stala.

O nominowanych:

Justyna Bargielska (ur. 1977)
 Jak ocenił przewodniczący Kapitały Nagrody, prezes Polskiego PEN Clubu prof. Adam Pomorski, autorka jest poetką już znaną i nagradzaną w Polsce. "Świetny, nowatorski język poetycki, zmetaforyzowany, jednocześnie trzymający się bardzo rzeczywistości codziennej, ironiczny, pokpiwający, a w gruncie rzeczy pod tą maską kryjący cały krąg wierszy układających się w pewien wątek miłosny" - mówił krytyk.

Krystyna Dąbrowska (ur. 1979)
"To też głos kobiecy, poetka jest absolwentką warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, grafikiem, fotografikiem, bardzo to odbija się na jej poezji. Poezja niesłychanie wrażliwa" - powiedział Pomorski.

Łukasz Jarosz (ur. 1978)
 Zdaniem Adama Pomorskiego jego liryka jest "oszczędna w słowach, a zarazem bardzo ekspresyjna". "Wrażliwość na dramaty ludzkie - jednostkowe i zbiorowe - odnajduje się we wrażliwości na krajobraz" - dodał.

Krzysztofa Karaska (ur. 1937) 
Według jurora Mariana Stali w książce "z jednej strony - uderzający jest maksymalizm podjętego przez Karaska przedsięwzięcia, pragnienie napisania kolejnej księgi, podsumowującej to, co poeta ma do powiedzenia o poezji, świecie i własnym losie. Z drugiej - w książkę wpisane jest oczywiste poczucie niemożności zrealizowania podjętego projektu".

Jak Polkowski (ur. 1953) 
Jak ocenił Adam Pomorski: "Przenikać losy ludzi wyblakłych, których życie uwięzło w niejasnej frazie znikającego cienia? Jest to świadomie bądź nieświadomie podjęcie pytań i dawnych dylematów Miłosza - co istotne, poetycko prawdziwe, bez fałszywych tonów. Waga tych pytań i dylematów jest wielka - byłoby niedobrze, gdyby współczesna poezja polska się ich wyrzekła".

Złoty Środek Poezji dla Janusza Radwańskiego

Werdykt jury IX Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego „Złoty Środek Poezji” Kutno 2013 na najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2012
w ramach IX Festiwalu „Złoty Środek Poezji” Kutno 2013

Mecenas: Prezydent Miasta Kutno
Patronat Honorowy: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich
Szczególna opieka medialna: Dwumiesięcznik Literacki Topos i Miesięcznik Odra
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

W dniu 24 maja 2013 r. jury w składzie: Karol Maliszewski – przewodniczący, Artur Fryz, Krzysztof Kuczkowski, Wojciech Kudyba, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki po przeczytaniu 82 debiutanckich książek poetyckich nadesłanych na konkurs i spełniających warunki regulaminowe postanowiło nagrodzić następujących autorów i ich tomiki:

1 nagroda – 5000 pln

Janusz Radwański "Księga wyjścia awaryjnego" Stowarzyszenie Żywych Poetów, Brzeg 2012

2 nagroda – 2500 pln

Urszula Kulbacka "Rdzenni Mieszkańcy", Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi, Śródmiejskie Forum Kultury – Dom Literatury w Łodzi, Łódź 2012

2 równorzędne trzecie nagrody – po 2000 pln

Kajetan Herdyński "Późny Karnawał" Instytut Mikołowski, Mikołów 2012
Tomasz Ososiński "Pięć bajek" Biblioteka Współczesnej Poezji Polskiej „Zeszyty Poetyckie”, Wydawca: „Zeszyty Poetyckie”, Gniezno 2012

5 równorzędnych wyróżnień – po 500 pln

Katarzyna Bolec "Plusk" Biblioteka Nowej Okolicy Poetów – tom 25, Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, Rzeszów 2012
Monika Brągiel "Kim się nie jest" Stowarzyszenie Literackie im. K. K. Baczyńskiego, Łódź 2012
Jarosław Moser "wizja lokalna" Stowarzyszenie Żywych Poetów, Brzeg 2012
Kacper Płusa "Ze skraju i ze światła" Wydawnictwo Kwadratura, Łódź 2012
Edyta Wysocka "Dzieci epoki" Miejski Dom Kultury w Radomsku, Radomsko 2012

17 książek znalazło się wśród wstępnie nominowanych do nagrody przez poszczególnych jurorów. Są to, oprócz nagrodzonych i wyróżnionych, następujące tytuły (podane w kolejności alfabetycznej):

Katarzyna Fetlińska, Glossolalia, Biuro Literackie, Wrocław 2012

Grzegorz Jędrek, Badland, Biblioteka ARTERII 2012, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi, Śródmiejskie Forum Kultury – Dom Literatury, Łódź 2012

Marek Petrykowski, Cytrynowo, Marek Petrykowski, Krosno 2012

Małgorzata Południak, Czekając na Malinę, Zaułek Wydawniczy Pomyłka, Szczecin 2012

Grzegorz Ryczywolski, Wiosenne porządki, Wydawnictwo KWADRATURA, Łódzki Dom Kultury, Łódź 2012

Szymon Szwarc, Kot w tympanonie, Stowarzyszenie Kulturalno-Artystyczne „Rita Baum”, Wrocław 2012

Filip Wyszyński, Skaleczenie chłopca, Biuro Literackie, Wrocław 2012

Grzegorz Wołoszyn, Poliptyk, Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana K. Norwida w Świdnicy, Świdnica 2012

Zgodnie z regulaminem wręczenie nagród i wyróżnień oraz prezentacja laureatów nastąpią podczas IX Festiwalu „Złoty Środek Poezji” Kutno 2013 – 22 czerwca 2013 o godz. 16.00 w budynku Kutnowskiego Domu Kultury.

Patronami medialnymi i partnerami festiwalu są: Gość Niedzielny, Dwumiesięcznik Literacki TOPOS, Miesięcznik Odra, Arterie, Tygodnik Płocki, Radio Łódź, TVP Łódź, Stowarzyszenie Dziennikarzy RP, eKutno.pl, artyści24.pl, Reymont.pl, Biała Fabryka, Stowarzyszenie eMpora, Wydawnictwo Sic!, Wydawnictwo Helion, Nagroda Poetycka Orfeusz im. Konstatntego Ildefonsa Gałczyńskiego, Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu, księgarnia poetycka fascinatio.pl., Hospicjum Kutnowskie

Krzysztof Kleszcz

Po Tobie

Jest tysiąc programów kulinarnych, a ludzie krzyczą

chleba. Na melodię: że mnie ktoś pokochał,

wszystko mi mówi emigruj, emigruj.

Tobie sześciolatku, mam pomerdać breloczkiem

z napisem Karaiby. Ciebie młody, chciałbym

wyciągnąć z mułu, z twojego sadzić, palić.

Twój lajk i lans - mój ból.

Widzę: cwaniak od celebry porcjuje drwinę:

Te, dziadek, zajmij swój taboret,

obejrzyj kabaret.

I opisuję: straci twarz, program, portal.

Potem gleba, glukoza. Skuty jest lód, bryły

zmieniają się w breję. Wciąż działa smok na ruski gaz

i ani wiosny, ni Polski.

Tęsknię. Zatykam nos.

Kiełbasa skwierczy na idealnie okrągłych patelniach.

  

Nominacje do Nike i Gdyni

16 maja ogłoszono nominacje do Nagrody Nike i Nagrody Gdynia. Jak poradziła sobie poezja? Wśród 20 nominowanych do Literackiej Nagrody Nike znalazło się miejsce dla trzech tomików:

-Justyna Bargielska „Bach for my baby”. Biuro Literackie, Wrocław
-Urszula Kulbacka „Rdzenni mieszkańcy”. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich oddział w Łodzi (książka była dodatkiem do "Arterii")
-Tomasz Pietrzak „Rekordy”. Mamiko, Nowa Ruda
oraz książki  o Mironie Białoszewskim:
Tadeusz Sobolewski „Człowiek Miron”. Znak, Kraków

Do Literackiej Nagrody Gdynia w kategorii poezja nominowano następujące książki:


-Jerzy Kronhold, „Epitafium dla Lucy”, Zeszyty Literackie
-Andrzej Niewiadomski, „Dzikie lilie”, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum   Animacji Kultury
-Kacper Płusa, „Ze skraju i ze światła”, Wydawnictwo Kwadratura, Łódzki Dom Kultury
-Andrzej Sosnowski, „Sylwetki i cienie”, Biuro Literackie
-Dariusz Suska, „Duchy dni”, Biuro Literackie

Jeden Świetlickiego

Marcin Świetlicki odebrał już, co prawda, Nagrodę Silesius za całokształt, ale zapewniał, że nie powiedział jeszcze ostatniego słowa. Tytuł książki - "Jeden", może sugerować jakieś "nowe otwarcie". Życzę sobie tego. Do pełni szczęścia brakuje nowej płyty Świetlików.

Premiera: 22 maja. Wydawnictwo EMG.

Miłobędzka, Baran i Witkowska z Silesiusami

11 maja we Wrocławski Teatrze Współczesnym wręczono Nagrody Poetyckie Silesius:

Nagrodę za całokształt twórczości odebrała Krystyna Miłobędzka (nagroda 100tys. zł)
Książką roku (nagroda 50tys. zł) okazała się   "Niemal całkowita utrata płynności" Marcina Barana.  Laureat w latach 80. i 90. był związany z pismem "Brulion". Jest autorem 11 książek poetyckich. Mieszka w Krakowie. Nie zdobyły więc nagród nominowane książki:
Justyna Bargielska, "Bach for my baby", Darek Foks, "Liceum", Jerzy Jarniewicz, "Na dzień dzisiejszy i chwilę obecną", Barbara Klicka, "Same same", Andrzej Niewiadomski, "Dzikie lilie" oraz Dariusz Suska za "Duchy dni".

W kategorii najlepszy debiut jury nagrodziło Ilonę Witkowską za książkę "Splendida realta". (20 tys. zł)
W tej kategorii nominowani byli Tomasz Ososiński za "Pięć bajek" i Bartosz Sadulski za "Post".

Doczekać prostego szczęścia

MICHAŁ MUROWANIECKI „OWOCE NOŻA”, Kwadratura, Łódź 2012.

 To trzecia książka Michała, po „Punctum”(2008) i „Spięciach” (2012). Przypominam sobie mój ulubiony wiersz „Kobiety, obiekty” z poprzedniego tomu: „Znaki roją się, ale nie dajesz wiary. Dajesz głowę. (...) Każdy przedmiot // chce być metaforą. Jak twój grecki Jezus, / któremu szukasz odpowiedniej dziury w ścianie, / by Go wreszcie zawiesić i nie zawieść.”

W „Owocach noża” autor precyzuje swój styl. Charakteryzuje go śmiała konfesja, odwaga, by zapisywać siebie. Nie ma tu uogólnień, nie ma efekciarstwa, pozerstwa. Nie znalazłem tu popisów erudycji, które zwykle odbierają lekturze przyjemność. Przykład poetyckiego mistrzostwa? Proszę bardzo: „Na zdjęciach z tamtych lat / wszyscy mamy nieudane oczy, czerwone światło // dla odwiedzających wnętrza.” (s.12) Dostajemy obrazy prosto z życia, w których w roli głównej występują mężczyzna i kobieta. 

Ona i on. Ona to „Meteopatka”, która ma dosyć niżu (demograficznego). On przedstawia się nam dość specyficznie: „ Facet od złych genów”. Jest trochę ekshibicjonistyczny, gdy dowiadujemy się dlaczego ma ładny charakter pisma (s.11). Kreśli się trochę grubą kreską: naznacza się piętnem odpowiedzialności, wyszukuje podobieństwa do ojca i reszty rodziny. Bywa ironiczny: „Chciałby czasem jak  difenbachia (...) właściwa trucizna we właściwym miejscu” (s.26). Rzuca kawę na ławę: „Szczęście zostało w innej strefie czasowej.”(s.22).

Wiersze, gdy przeczytać je szybko, będą zwykłą kroniką. Ale gdy autor pisze „przyszłość to te śruby (...) , pomylone instrukcje”, nie chodzi tu o śrubki i ikeowskiego ludzika ze znakiem zapytania... Albo gdy mamy taki kontrast: PL trzyma w ręku sedes do nowego domu, a nad nim cyrkonie Swarovskiego na nocnym niebie... 

Już tylko za wiersz „Wolta” książkę Michała przytulam do serca, za opis zwykłej z pozoru scenki w kościele. Precyzyjnie, pięknie brzmi „W Partęczynach” - o szczęściu grzybiarzy. Wiersz „Parapety” ma puentę w stylu Marcina Świetlickiego  (tak jak w wierszu „Ósma o dziewiątej” , pewnie „By nie zapomnieć, by się nie pogubić”):  „Od lat chodzi za mną niewykorzystane zdanie: gdy wyrzyna się ząb, boli cały kadr.”(s.36). W nowy rok płonie płacząca wierzba. Na balkonie gołąb wpatruje się w żółtko, a mały pokój wydaje się z każdym dniem większy.

Ten tomik jest dla mnie szczególny. Nietrudno było mi wychwycić w nim przynajmniej kilku odniesień do mojej książki „Ę”: budowanie domu, pragnienie dziecka. Gdy czytam u Michała „Jesteśmy coraz bliżej / ziemi” (s.29), wyobrażam sobie, że chciałby już wylądować, ale musi zgłosić awarię. To zdanie przypomina mi moją skromną frazę: „Jesteśmy bliżej i bliżej. Wskazówki się kręcą jak łyżeczka, która miesza kawę.” („Ę”, s.41).

U Michała: „Dni lecą jak dioptrie. (...) Niebo to tylko czyste powietrze, ekloga na dnie oka.” (s.30); to u mnie: „Niebo jest blade, leci przez ręce.” albo „Niebo było zamglone, można powiedzieć, że nie było nieba.” („Ę”, s.30 i s.51). Oczekiwanie na „proste szczęście” (s.13), te wszystkie kłopotliwe przejścia z lekarzami, wykupywanie recept – to koszmar, który ja przeszedłem, a o którym dosadnie opowiada Michał. „A teraz wyobraź sobie czyściec, tysiące pustych okienek, których za nic się nie daje pozamykać.” (s.30).

Tomik spajają klamrą: opis precyzyjnego, sprawnego patroszenia ryby w wierszu „Sprawdzony przepis” i dwa pytania ze „Scen usuniętych” m.in. to: „To wszystko czego nie mamy, zostało nam po prostu oszczędzone?” . Tak mógłby się kończyć tom. Mam wrażenie, że Michał dopisał do niego trzy wiersze na bis. Pierwszy jest piosenką o rezygnacji z wulgarnym przesterem. Drugi, wspomina „kolegę od słów” – Przemka Owczarka i jest pisany trochę jego głosem (to „jadłem obrazy”, to „wysyłasz myszołowa w przepaść”) – pada tu fajne zdanie: „Natura jest jędzą, której czasem trzeba zagrozić ostrzem. Rozwiązanie zagadki tkwi w trzeciej osobie. // Pojawiasz się na tym świecie od nowa, / kiedy wyciągają miłość z brzucha twojej żony.” Trzeci jest zdaniem się na wolę Boga, bo "Brak jest do przeżycia."

-----

Pisząc tę recenzję, patrzyłem jak obok mój syn koloruje obrazki z ćwiczeń logopedycznych: kilka maźnięć kredką i oto "ciepły wiatr" - pomyślałem, że to werbel  wprost z mojego wiersza "Doczekanie", werbel dla ciebie, Michale.

Tak jest i już. Nominacje do Orfeusza 2013

Ogłoszono nominacje do drugiej edycji Nagrody im.K.I.Gałczyńskiego "Orfeusz" za najlepszy tom poetycki roku. Nagroda od początku miała być alternatywą do nagród Silesius, Nike i Gdynia. 

Tak jest i już. We Wrocławskiej Nagrodzie Literackiej "Silesius" zawsze dominują wyróżnienia dla twórców Biura Literackiego (w tym roku wśród nominowanych: Suska, Bargielska, Jarniewicz), a w Nagrodzie Literackiej im.K.I.Gałczyńskiego "Orfeusz" nominowano sporą grupą autorów związanych z czasopismem "Topos". Zestawiając nominacje do Silesiusa i Orfeusza: dwie nominacje zdobyły tylko książki "Duchy dni" Dariusza Suski i "Na dzień dzisiejszy i chwilę obecną" Jerzego Jarniewicza.

Orfeusz zwraca uwagę na 20 tytułów i prowokuje dyskusję. "O! Nie ma Bargielskiej", "Zero nagród dla Kwadratury, zero dla Mikołowa". "Najstarsza nominowana ma 79 lat!", "Nominacje dla staromodnej poetyki", "Z pokolenia lat 70-tych: tylko Jarosz, Nowakowska i Dąbrowska" etc. Dyskutujmy. Byle z uznaniem, że każda książka poetycka to głos, który jest cenny. A każde jury ma prawo do własnego gustu.

A więc do "Orfeusza" nominowano 5 książek "toposowych": "Chiazmę" Brakonieckiego, "Bliźniego, swego" Chojnowskiego, "Widok na życie" Teresy Ferenc, "Szarą jak wróbel" Barbary Gruszki-Zych i "Głosy" Jana Polkowskiego. Wydane w serii Toposu, ich redaktorem jest jeden z jurorów Krzysztof Kuczkowski.
Z tego grona najbardziej znany jest Jan Polkowski (1953), mający za sobą karierę polityczną (był m.in. podsekretarzem stanu w URM, rzecznik prasowy rządu Jana Olszewskiego), autor dziewięciu książek, to jemu Marcin Świetlicki dedykował głośny wiersz "Dla Jana Polkowskiego", nagrodzony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Kazimierz Brakoniecki (1952) to autor ponad 20 książek (głównie poetyckich i eseistycznych), nagradzany np. Laurem UNESCO.
Zbigniew Chojnowski (1962) jest profesorem UW-M w Olsztynie, wydał 8 książek poetyckich,
Teresa Ferenc (1934) to autorka kilkunastu książek poetyckich, wielokrotnie nagradzana.
Barbara Gruszka-Zych (1960), dziennikarka "Gościa Niedzielnego", autorka kilkunastu książek poetyckich, wielokrotnie nagradzana.

Jury Orfeusza nominowano książki pięciu uznanych twórców związanych z dużymi wydawnictwami BL lub WL:
- Ewę Lipską (1945) autorkę 31(!) książek poetyckich, nagradzaną wielokrotnie, ostatnio np. Nagrodą Gdynia w 2011r., była jurorką I edycji Orfeusza,
- Piotra Matywieckiego (1943) nagrodzonego m.in. Nagrodą Silesius w 2010 r.,
- Jarosława Mikołajewskiego (1960) związanego z Wydawnictwem Literackim, który pełni funkcję dyrektora Instytutu Polskiego w Rzymie, wielokrotnie nagradzany np. Nagrodą Iłłakowiczówny,
- Jerzego Jarniewicza (1958) wykładowcy literatury angielskiej na UŁ i UW, autora nie tylko 12 tomów poezji, ale i wielu książek krytycznych i tłumaczeń, nominacja do Nike za książkę "Znaki firmowe. Szkice o współczesnej prozie amerykańskiej i kanadyjskiej",
- Dariusza Suskę (1968) dwukrotnie nominowanego wcześniej do Nike za "Całą w piachu" i "Wszyscy nasi drodzy zakopani".

Wśród autorów o nieco mniejszym dorobku są:
Łukasz Jarosz (1978) nominowano siódmą książkę autora, po raz drugi nominowany do Orfeusza, otrzymał nagrodę Fundacji Kultury,
Maciej Woźniak (1969) autor ośmiu książek poetyckich, nominowany do Nagrody Gdynia,

Najmłodszą nominowaną jest Urszula Kulbacka (1992) poetka pochodząca z Ełku, nagrodzona w 2012 roku Nagrodą im. Jacka Bierezina, której książkę wydały "Arterie".
Drugą debiutantką jest Dorota Betlewska-Gutowska (rocznik 1958), nagrodzoną wcześniej w konkursie im. Rilkego, który organizuje "Topos".

Pozostali nominowani:
Krystyna Dąbrowska (1979) "Białe krzesła" to drugi tomik, jest też tłumaczką.
Jakub Ekier (1961) - poeta, tłumacz (m.in. "Remont poranka" Reinera  Kunze), nominowano jego trzecią książkę.
Jerzy Górzański (rocznik 1938), oprócz poezji zajmuje go proza, felieton i słuchowiska radiowe,
Jerzy Plutowicz (rocznik 1947) związany z Białymstokiem, nagradzany, nominowano jego dziesiątą książkę, Ewa Elżbieta Nowakowska (1972) nominowano jej piątą książkę poetycką, jest także tłumaczką (m.in wierszy Tkaczyszyna-Dyckiego i Lipskiej) i eseistką,
Jarosław Zalesiński (1959) szef publicystyki w dzienniku "Polska - Dziennik Bałtycki" nominowano jego piątą książkę, nagradzany.

Pełny werdykt:

25 kwietnia w Domu Literatury w Warszawie jury II edycji Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ za najlepszy tom poetycki roku, w składzie: Jan Stolarczyk (przewodniczący), Tomasz Burek, Krzysztof Kuczkowski, prof. Wojciech Ligęza i Feliks Netz ,po zapoznaniu się ze 183 zgłoszonymi tomikami wierszy, postanowiło nominować do nagrody 20 z nich (kolejność alfabetyczna):

    Dorota Betlewska - Gutowska, Róża Ksiąg i scenariusze , Wydawnictwo „Magraf” , Warszawa 2012
    Kazimierz Brakoniecki, Chiazma, Biblioteka „Toposu” , Sopot 2012
    Zbigniew Chojnowski, Bliźniego, swego, Biblioteka „Toposu”, Sopot 2012
    Krystyna Dąbrowska, Białe krzesła, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 2012
    Jakub Ekier, Krajobraz ze wszystkimi, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 2012
    Teresa Ferenc, Widok na życie, Biblioteka „Toposu”, Sopot 2012
    Jerzy Górzański, Festyn, Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2012
    Barbara Gruszka - Zych, Szara jak Wróbel, Biblioteka „Toposu” , Sopot 2012
    Jerzy Jarniewicz, Na dzień dzisiejszy i chwilę obecną, Biuro Literackie, Wrocław 2012
    Łukasz Jarosz, Pełna krew, Wydawnictwo Znak, Kraków 2012
    Urszula Kulbacka, Rdzenni mieszkańcy, Biblioteka Arterii, Łódź 2012
    Ewa Lipska, Droga pani Schubert..., Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012
    Piotr Matywiecki, Widownia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012
    Jarosław Mikołajewski, Na wdechu, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012
    Ewa Elżbieta Nowakowska, Merton Linneusz Artaud, Wydawnictwo FORMA, Szczecin, Bezrzecze 2012
    Jerzy Plutowicz, Miasto małe jak łza, Wydawnictwo Mamiko, Nowa Ruda 2012
    Jan Polkowski, Głosy, Biblioteka „Toposu”, Sopot 2012
    Dariusz Suska, Duchy dni, Biuro Literackie, Wrocław 2012
    Maciej Woźniak, Biała skrzynka, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 2012
    Jarosław Zalesiński, Wiersze ponowne, Wydawnictwo „Tytuł” Krystyna Chwin, Gdańsk 2012

6 czerwca jury wyłoni finałową piątkę poetów nominowanych do nagrody. Laureat otrzyma 20 tys. zł i granitową statuetkę autorstwa Rafała Strumiłły. Uroczysta gala wręczenia nagrody odbędzie się 29 czerwca w Muzeum K. I. Gałczyńskiego w Praniu. Wiersze finalistów wykona aktorka Teatru Polskiego Lidia Sadowa. Uroczystość zwieńczy koncert Mirosława Czyżykiewicza podczas którego zaprezentuje utwory ze swojej najnowszej płyty "Ma cherie".

Bruno Schulz i Drohobycz w Tomaszowie

 

"Bruno Schulz wyjeżdża do Warszawy, ma na sobie
tę samą marynarkę ze śladami farby - a jednak udało się.
Stryj, Sambor, Żydaczów i noc. Ma chleb, kennkartę
i wino w sakwojażu, to na dobrą wróżbę. Ta dzisiejsza

dzika akcja, ci wiedeńscy mieszczanie w mundurach
gestapo polujący na swoich Żydów, to już za nim.
Pomogli przyjaciele, AK, wszystko jedno. Już nikt go
nie zatrzyma, żandarmi przechodzą przez wagon

i wkładają palce w dwa otwory w czaszce, z podziwem.
Jest rok czterdziesty drugi, listopad, nadchodzi Mesjasz,
widziano go trzydzieści kilometrów stąd - wiadomość
idzie z wioski do wioski jak ogień, ukradkiem. Zaraz

otworzy to wino, zje. Tymczasem patrzy w noc
i widzi w szybie swoją twarz, zupełnie czarną."

- wiersz Tomasza Różyckiego z tomu "Kolonie" zajmuje ważne miejsce na wystawie zbiorów Zbigniewa Milczarka, którą jeszcze przez kilkanaście dni można oglądać w Tomaszowie Mazowieckim, w Muzeum
hr.Ostrowskiego. Schulz ocalał. Jest czytany, obecny. Archiwalia tomaszowskiego bibliofila to wyraz uwielbienia dla twórczości skromnego mieszkańca Drohobycza. A sądząc po frekwencji na otwarciu, uwielbienia nieodosobnionego. Jak podkreślał na wernisażu - fascynacja Brunonem Schulzem trwa u niego piętnaście lat, fascynacja słowem, życiem, wyjątkowego twórcy, autora dwóch skromnych, z pozoru, książek, w których proza i poezja mieszają się w cudnych proporcjach.
Zbigniew Milczarek w całości przytoczył jeden z rozdziałów "Sanatorium pod klepsydrą" pt. "Wiosna": "Oto jest historia pewnej wiosny, wiosny, która była prawdziwsza, bardziej olśniewająca i jaskrawsza od innych wiosen, wiosny, która wzięła serio swój tekst dosłowny, ten manifest natchniony, pisany najjaśniejszą, świąteczną czerwienią, czerwienią laku pocztowego i kalendarza, czerwienią ołówka kopiowego i czerwienią entuzjazmu, amarantem szczęśliwych telegramów stamtąd...". Przez ponad godzinę z wielką erudycją opowiadał o swej kolekcjonerskiej pasji, podróżach po śladach. Przywołał historię, że istniał plan uratowania Schulza i ukrycia go, gdzieś w pobliżu Tomaszowa.
Na wystawie zobaczyć można m.in.: pierwsze wydania książek Schulza, czasopisma, w których drukował debiutujący skromny nauczyciel rysunków z prowincji, zdjęcia, w tym nieznane w literaturze fachowej, przedstawiające Brunona wśród nauczycieli drohobyckiego gimnazjum, są też zdjęcia z Drohobycza zrobione współcześnie. Wyjątkowo ciekawy jest exlibris autorstwa Brunona z kolekcji książek Weingartena. Autor wystawy zrobił wiele, by olśnić odbiorców klimatem ze "Sklepów cynamonowych". W moim przypadku się udało: inaczej popatrzyłem na świat. Oczywiście wróciłem do książek, do dziwnych, niemoralnych rysunków Schulza, do świata manekinów, karakonów, ptasich monstrów na strychu, ciotek o "mięsie okrągłym i białym". Znów się poddałem schulzowym fantasmagoriom.

 

Uroczyste otwarcie wystawy.