Porządny żytni chleb, bubulubu i tralala

DIETER MEIER "OUT OF CHAOS", 2014.

Nic nie wiedzą o nas piosenki z radia. Piosenki o smaku dmuchanego pieczywa z supermarketu. Oto alternatywa: piosenka nr 3 z albumu "Out of Chaos" - porządny żytni chleb z piekarni, na którym trzeba postawić krzyż. "Busy Going Nowhere" - piosenka o poniedziałku, o gotowości do wyścigu, do biegania w kółko. Piosenka zwieszonych rąk, piosenka konia zaprzężonego w kierat. Z monotonnym intro jak poranek zanim kawa zacznie działać.
Piękne łupnięcia jak palpitacje. Dźwięki pianina jak ból w skroniach. I ten głos, głos recytujący swój dołujący wiersz: "This is a Monday the planet’s name’s earth / And I am Billy, Billyboy by birth / Here I am somewhere, is this my place / Clouds in the sky, and I am ready to race". Piękna przejmująca muzyka o skazaniu na trud i znój (za perkusją Thomas Wydler z zespołu Nicka Cave'a - Bad Seeds) rozwijająca się w podniosłą symfonię, którą gra w głowach ludzi spracowanych, wypranych, nakręcanych jak zegarki.

Kim jest ten starszy pan z okładki? Urodzony w 1945 roku Szwajcar, ekscentryk z Yello, znany w latach 80-tych, w każdym razie wtedy mnie zupełnie nie zainteresował (piosenka "The Race"), by w wieku 69 lat (!) nagrać swoją płytę życia. Zwrócił moją uwagę teledysk, w którym w swoim śmiesznym marynarkowym wdzianku próbuje pływać. Natchniona przejmująca pieśń "Loveblind" zachęciła mnie do przesłuchania płyty.

Płytę rozpoczyna "Lazy Night", absolutnie genialna rzecz! Tego się łatwo nie zapomni: "A senseless useless running away/ A senseless useless nothing to say". Świadectwo swojej zbędności, bezsensowności: "What the hell am I doing here / Is this planet made for me / Barman, can I get another beer / Maybe later I will be able to see".

A potem Dieter jest Waitsem, z jego najlepszego okresu "Frank's Wild Years". Gdy wyśpiewuje te swoje bubulubu albo "Urodziłem się, płakałem, dano mi imię" jest jak jakiś aktor, któremu bezgranicznie się wierzy, któremu się życzy dobrze, jak Allowi Pacino, gdy myje zęby obok z Michelle Pfaiffer. Cud, miód i księżyc w szczerym polu.

Nr 4 - to piosenka "wycięta z komiksu" o nocnym hotelowym portierze. Jak dla mnie za dużo w niej klawiszy Casio. 5 jest piękna jakby śpiewał ją Leonard Cohen. To wspomniany już "Loveblind" ze smutną refleksją o głupieniu dla miłości. Dalej jest "The Ritual" spokojna, nostalgiczna pieśń, która może się podobać. Z "Another Day" zapamiętuje się szaleństwo w wypluwaniu z siebie słów oraz pytanie z refrenu "Czy on jest graczem, czy piłką?" 

"Jimmy" zdaje się być techno-wygłupem w starym stylu (szkoda, bo uszy bolą). "Buffoon" jest zabawny z tymi swoimi rymami i lalalalalalalala love you. "Fat Fly" zaczynający się od dźwięków kukułki, przeradza się w jakiś odlot w stylu Mike Pattona z Faith No More. 

"Annabelle" zupełnie jak z bajki o domku na kurzej stopce. Dieter mruczy o uzależnieniu się od grzesznej miłości. A "Schueffele" przypomina Toolowy eksperyment z płyty "Aenima". W każdym razie Dieter jest tu czarodziejem stojącym nad dymiącym kotłem i produkuje piosenkę: wrzuca we wrzątek skrzek żaby, skrzydło nietoperza i pajęczynę, podśpiewując tralala.

Nominacje do Nagrody Gdynia 2016

Ogłoszono nominacje do Nagrody Gdynia w kategorii Poezja.

  - Kacper Bartczak, „Wiersze organiczne”, Dom Literatury w Łodzi
  - Maria Bigoszewska, „Jeden pokój”, Wydawnictwo FORMA. Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy, Szczecin, Bezrzecze
  -  Hanna Janczak, „Lekki chłód”, Wydawnictwo Igloo, Wrocław
   - Barbara Klicka, „Nice”, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
   - Tadeusz Pióro, „Powązki”, Biuro Literackie, Wrocław

Wśród nominowanych w innych kategoriach są m.in.: Michał Książek z "Drogą 816" - w kategorii Esej, a w kategorii Powieść m.in.: "Uprawa roślin południowych metodą Miczurina" Weroniki Murek i "Inna dusza" Łukasza Orbitowskiego.

Nominacje do Nagrody Nike 2016

19 maja 2016r. ogłoszono 20 tytułów nominowanych do Nagrody Nike. Wśród niech jest 5 książek poetyckich (4 tomy poezji i jedna książka z prozą poetycką).
Oto one:
-Łukasz Jarosz "Kardonia i Faber", BL, Wrocław 2015,
-Piotr Matywiecki "Którędy na zawsze", WL, Kraków 2015,
-Ewa Lipska "Czytnik linii papilarnych", WL, Kraków 2015,
-Uta Przyboś "Prosta", Forma, Szczecin 2015,
-Bronka Nowicka "Nakarmić kamień" , BL, Wrocław 2015.

W pierwszą niedzielę października laureat nagrody odbierze 100 tysięcy zł. Oprócz poezji wśród nominowanych książek znalazło się, aż sześć reportaży (dominuje tu Wydawnictwo Czarne). Wśród powieści jest m.in.: "Inna dusza" Orbitowskiego, "Nieważkość" Julii Fiedorczuk,  i "Skoruń" Macieja Płazy. A wśród opowiadań jest Weronika Murek ze swoją "Uprawą roślin południowych metodą Miczurina".

Barbara Klicka z Silesiusem

 14 maja 2016r. przyznano Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius. Nagrodę za książkę roku otrzymała Barbara Klicka za „Nice” (WBPICAK, Poznań), a za debiut nagrodzono Aldonę Kopkiewicz, autorkę „Sierpnia” (Lokator, Kraków). Wręczono też nagrodę za całokształt - otrzymał ją Julian Kornhauser.

20 książek nominowanych do Nagrody Orfeusz 2016

 
11 maja w Domu Literatury w Warszawie jury V edycji Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ za najlepszy tom poetycki roku, w składzie: prof. Jarosław Ławski (przewodniczący), Tomasz Burek, Janusz Drzewucki, dr Antoni Libera i dr Bronisław Maj, po zapoznaniu się ze 199 zgłoszonymi tomikami wierszy, postanowiło nominować do nagrody 20 z nich. Oto one:

• Józef Baran, Szczęście w czapce niewidce i 99 nowych wierszy, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań
• Magdalena Bielska, Czarna wyspa, WBPiCAK, Poznań
• Wojciech Gawłowski, Różo szronu, Republika Ostrowska, Ostrów Wielkopolski 2015 
• Barbara Gruszka-Zych, Przyrząd do uzdatniania wody, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2015 
• Honek Urszula, Sporysz,WBPiCAK, Poznań 2015
• Jarosław Jakubowski, Światło w lesie, Galeria Autorska, Bydgoszcz 2015
• Łukasz Jarosz, Kardonia i Faber, Biuro Literackie, Wrocław 2015
• Jakub Kornhauser, Drożdżownia, WBPiCAK, Poznań 2015
• Witold Malesa-Boniecki , Jesień we Florencji, PIKiM, Rzeszów 2015
• Jadwiga Malina, TU, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Kraków, Kraków 2015
•  Łukasz Nicpan, Ostatnie dni lata, Wydawnictwo VEDA, Warszawa 2015
•  Artur Nowaczewski, Kutabuk, Biblioteka „Toposu”, Sopot 2015
• Kazimierz Nowosielski, Przykładanie ręki, Biblioteka „Toposu”, Sopot 2015
• Uta Przyboś, Prosta, Wydawnictwo Forma. Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy, Szczecin, Bezrzecze 2015
• Jarosław Marek Rymkiewicz, Koniec lata w zdziczałym ogrodzie, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2015.
• Konrad Sikora, Napisani na ścianach, Wydawnictwo Ruthenus, Krosno 2015 
• Słowik Aleksandra, Czuwanie przy zwłokach, Zaułek Wydawniczy Pomyłka, Szczecin 2015
• Ewa Sonnenberg, Hologramy, WBPiCAK, Poznań 2015
• Adriana Szymańska, Złoty dzięcioł, Biblioteka „Toposu”, Sopot 2015
• Adam Waga, Samosiew, Wydawnictwo Literackie 2015

Jakby mgła ścieliła się na łąki, a kumulacja nas znowu ominęła.

HEY "Błysk", 2016.

Czekam na płyty Hey (ta jest jedenasta, nie licząc koncertowych) jak na tomik najlepszego autora. Kilka wersów Nosowskiej daje mi lepszą pożywkę niż dwie półki z poezją. Już singiel "Prędzej, prędzej" z trochę basowym, trochę klaskanym, dość jednostajnym beatem przyniósł kilka takich fraz.

"Ja do centrum / do centrum wieź / gdzie ze słońcem / miesza się deszcz / derby kraju, derby co dzień / gdzie czerń w tęczę, a tęcza w czerń". 

Oto synteza tego, co ładuje się w czaszkę. Marsze i spory zestawione z chwilką naszego życia. Piękna rockowa pigułka, która może uleczyć jak antybiotyk. Ja w każdym razie zdrowieję.

Mój zachwyt nr 2 to piosenka "Cud". Pięknie łagodna, jakby mgła ścieliła się na łąki, a kumulacja znowu nas ominęła. Za oknem wiosna z całym hałasem, skrzekiem i lotami ptasich wariatów, która nie może się przebić do serca. Piękno.

"Od wszystkich harców, tam na górze nam / z sufitu prosto w oczy prószy tynk / był już chłód / jest i śnieg // Przez kratkę wentylacji wypełza nam / do nozdrzy zapach stołów, waszych uczt / był już śnieg / przyszedł głód // Przesyłki do was z zagranicznych miast / komornik forsujący nasze drzwi / był już głód / jest i dług // Puchaty, złotem haftowany los / i nasz ze skrawków najtańszego lnu / był już chłód / był i głód / był już dług / gdzie jest cud?"

Inne zachwyty? Tytułowy "Błysk" - z recytacją zamiast śpiewu. Jeśli kogoś nie chwyci za serce, może to oznaczać tylko, że go nie ma. Apokalipsa wg Nosowskiej: "Spałam, gdy się kończył świat" (tu: ledwie skrzywienie warg), "Ptakom zastygł w dziobach śpiew", "nijacy wprost do pracy jak co dnia" jakby nigdy nic. Zapis chorobliwego dreszczu, dołującego bezludzia wokół "nie śpię, lewituję tu (...) Dzielę się przez siebie, tak jak liczby pierwsze / a pomnożona przez tą pustkę, jak przez zero - daję pustkę". Tą (nie: tę) - kolokwialną, własną.

Mistrzowski jest "Dalej". Podejmujący ulubiony temat przemijania. "Punktualnie / ze mnie kpisz / Jestem pył / dmuchany ryż", ze świetnym refrenem: "Prysznic i dalej, dalej, dalej". Absolutnie trafia mnie - Achillesa codzienności, w piętę. I tylko smutno, że sam nie napiszę takiej frazy: "Mam rewolwer / kurzy się / wbijam nóż / w powszedni chleb". Dobro.

Płycie potrzebna była lekkość. Taką funkcję ma piosenka o Sir Alfonso Moralesie pt. "Ku słońcu". Z żartobliwym tekstem i lepkim refrenem. Seks, iskry spawarek, zapach paczuli, rdzawy hak. To mogła wymyślić tylko Nosowska. 

 "Szum", w której zatrudniono chyba pana Rubika do klaskania, ma młodzieńczy power. Lekkość formy, tych przeciągniętych fraz, ale i poważny ton: "Siwobrody Bóg / patrzy nie bez wstydu / jak się sztandarami, w szale okłada tłum / chce wrócić kolejno / do każdego z sześciu dni / gdy z niczego wszystko / stworzył, by na powrót wszystko obrócić w nic".

"2015" jest o jakimś przepracowaniu własnego życia, o odwołaniu zimy. "Magnolia kamikadze" i "przeptaszone gałęzie" jako metafora przeproszenia się ze światem, otwarcia na ludzi.

"Hej Hej Hej" - o rodzeniu się uczucia - to taka trochę dziwna piosenka. 

Przepiękną melodię i przegięty, jak zagrany na pile - refren ma "I tak w kółko". Programowy tekst o tym, co się wydaje kolejnym pokoleniom - z perełkami w tekście: "Gdy ją obleci strach, / że koty, pelargonie, sławę trafi szlag, / że oto czas, z karuzeli zejść globusa, chociaż żal".

Jak otwarcie szeroko okna, jak podarcie wszystkich tygodników opinii, jest ostatni utwór: "Historie".

"Czemu w klapach płaszcza, na nogawkach i we wszystkich szwach / Znosisz mi do domu strachy, cudzy lament, zamiast róż"? Oto sugestia: włożyć łeb w wiosnę, wstać rano, powiedzieć światu hey.

Przeczytaj też recenzje:
Hey "Miłość! Uwaga! Ratunku! Pomocy!
Nosowska "8"



 

Wieczór autorski Rafała Gawina

Z okazji premiery książki łódzkiego poety - Rafała Gawina "Zachód słońca w Kurwidołach", 27 kwietnia w Tłustym Drukiem odbył się jego wieczór autorski. Prowadził go Piotr Grobliński. Zgromadzona publiczność wysłuchała nowych wierszy i dyskusji na różnorodne tematy, których dotyka w swej poezji autor. Jak napisał redaktor książki: "W środku dużo jest o kobietach, seksie, poezji i Bogu - wszystko wymieszane, bez ładu, ale ze składem." Książka, której tytuł żartobliwie parafrazuje tytuł książki J.M.Rymkiewicza, ukazała się w Wydawnictwie Kwadratura i rozpoczyna nową serię poetycką. 

Z mewą na ramieniu

JANUSZ DRZEWUCKI „Rzeki Portugalii", Biblioteka „Toposu”, Sopot 2016

Janusz Drzewucki jest uznanym poetą, redaktorem działu poezji w czasopiśmie „Twórczość”.

Jego nowa propozycja to specyficzna poezja - nie poezja, historyjki, anegdoty, wspominki.

Pomysł, jak sądzę był taki, by „Pisać tak jakby się mówiło”, odrzucić poetyckość, która może utrudnić przekaz. Pierwsza myśl jest najlepsza. Niech powstaną wiersze bez skreśleń, bez złożonych konstruktów, odmetaforyzowane, zwykłe jak rozmowa, zrozumiałe, przezroczyste, czyste.

No i powstały. Czyta się to jak felieton z dużą ilością enterów, szybciutko, miło. Jeśli to wspomnienia z młodości – z pewną zazdrością, podobnie jeśli są to przewodnikowe relacje z pięknej ojczyzny Jose Saramago.

Ja czytałem nie bez wątpliwości. Już wiersz o śmierci Różewicza mnie zastanowił. „Tadeusz Różewicz” pojawia się w nim pięć razy, co daje średnią jednego Tadeusza Różewicza na dwa wersy. Ale wytłumaczyłem sobie, że to taka metoda, powtarzanie bolesnego faktu, niemożność pogodzenia się.

Miniatury ze stron 6-9 to, dla mnie, notatki na marginesie, zapis myśli. Wiersz o ślimaku, który wydawał się być kasztanem, a potem pielgrzymem na górę Fuji, a potem turystą w drodze na Kasprowy, wprawił mnie w konsternację. Frazy: „spytałem siebie samego”, czy „przyszło mi raptem do głowy” wydały mi się z jakiejś bajeczki. Podobnie Antylopy i reszta zwierzyńca z wiersza na stronie 12. Czyżby państwo Gucwińscy powypuszczali zwierzęta z klatek? „Na własne oczy / widziałem, / widzę.” - czytam, ale nie wiem, czy to nieposkromiona wyobraźnia, czy wizja raju z broszurki Świadków Jehowy? Wiem! To efekt fascynacji wiedzą faktograficzną, obiektami geograficznymi, nazwami zwierząt, miejsc. Abecadło z pieca spadło, pomieszały się miejsca i czasy.

Historie o fascynacji bluesem i jazzem czytałem z zainteresowaniem, choć to zaledwie reminiscencje. Mógłbym to usłyszeć w czasie rozmowy z autorem. Przypomniałem sobie wiersz o katastrofie smoleńskiej z poprzedniej książki „Dwanaście dni”. Zdumiewająca zwyczajność słów: „płynęła rzeka zniczy”, „my wszyscy, w tej godzinie jesteśmy razem, jesteśmy razem.” Wszystko dla mnie za proste, za łatwe.

Chociaż oddam sprawiedliwość. Jest fragmencik, który mnie ujął: „słowo jazz / krótkie jak zaklęcie, / tajemnicze / i wielce obiecujące, / wydawało mi się / najpiękniejszym słowem / na świecie, czułem się / wybrany przez to słowo / wybrany i zaczarowany;”

Autor „Rzek Portugalii” obsesyjnie powtarza w wierszach deszczowe frazy: pada, mży, leje. Zapisuje stany letargu, odrętwienia. Pokazuje przed czytelnikiem swoje zmęczenie, bezsilność. Sporo minęło zanim przekonałem się do specyficznego uroku tych sformułowań. Przyszło to chyba dopiero, gdy otworzyłem się na wiersz „Pierwszy poniedziałek maja, czyli święto flagi” z poprzedniej książki i zrozumiałem lichą kondycję podmiotu lirycznego: „Za chwilę / rozkroję chleb, / naleję wina do szklanki, / za chwilę. / Póki co, / siedzę / w półmroku, / w ciszy, / nieruchomo.” A potem przełknąłem zdania podobne w emocjach, które z początku wydały mi się tylko jałowym użalaniem się.

Teza podziału w poezji polskiej: na fanów Bowiego i Popa, wydaje mi się karkołomną. Tak samo puenta o Springsteenie i końcowy morał. Historyjka o papierosie Bogdana Zadury z szeleszczącymi ptakami i ćwierkającymi liśćmi? Znów obok. Anegdoty o Adamie Ziemianinie, Jerzym Górzańskim, Krzysztofie Karasku? Szkoda, że to tylko anegdoty. A "Pan Adam Zagajewski ma przechlapane" to stanowcza reakcja na złośliwości skierowane w stronę poety ze strony Marcina Świetlickiego. Rzecz miała miejsce na Festiwalu Złoty Środek Poezji w Kutnie (na którym wszak byłem, miód i wino piłem).

Opowieść o wyprawie na Warmię i Mazury przywołuje nazwiska kolegów i przyjaciół po piórze. Taka gawęda o podróży. A co sądzić o siedmiu wierszach portugalskich? Że za blisko im do przewodnika podróżnika. Że za mało w nich uniesienia. Na ramieniu poety siada mewa. Jest nostalgia, jest zagubienie, gąszcz nazw, meteorologia. I jedna metafora: „trzy nieruchome dźwigi, trzy krzyże.”

Czy karp z Karpat to żart z poetów, którzy bawią się słowami? Czy pod wpływem endorfin wydzielające się w czasie biegania, da się napisać dobry wiersz? Nie jestem tu przekonany. Za to cztery linijki „Kto wie dlaczego” - w sedno. „Kto wie dlaczego / ten wie; kto nie wie / dlaczego, ten już nigdy / się nie dowie.” Można to grawerować, tatuować, naklejać.

A na koniec potrawa z szaleju czyli historia alternatywna. Elvis żyje - schudł, Morrison żyje - dorabia, Hendrix żyje - pracuje w sklepie z płytami, Bob Marley uprawia pietruszkę i koper. Czy autor tu czasem nie popłynął?

Nowy tomik Rafała Gawina, nowa seria poetycka Kwadratury

Łódzkie Wydawnictwo Kwadratura inauguruje nową serię poetycką. Poprzednia, w której ukazały się m.in. dwie moje książki, składająca się z 30 tomików zamknęła się książką Adama Raczyńskiego w 2015r. 

Pora na nowy design, nowy power. Kto pierwszy? Łódzki poeta, recenzent, krytyk, redaktor "Arterii", instruktor w dziale imprez Domu Literatury w Łodzi, autor książki "Wycieczki osobiste" i felietonów na blogu gawin.liberte.pl - Rafał Gawin.

We środę 27 kwietnia 2016 o godz. 19:00 w Tłustym Drukiem ul. Więckowskiego 18 odbędzie się jego wieczór autorski, promujący  książkę o prowokującym tytule "Zachód słońca w Kurwidołach".

O książce można przeczytać na blogu autora: tutaj

albo na e-kalejdoskop

 

Nominacje do Silesiusa 2016

Dziś ogłoszono nominacje do Wrocławskiej Nagrody Silesius 2016. Otrzymali je:

• Kacper Bartczak za tom „Wiersze organiczne” (Dom Literatury w Łodzi, Stowarzyszenie Pisarzy Oddział Łódź), 
• Jerzy Jarniewicz za „Woda na Marsie” (Biuro Literackie), 
• Barbara Klicka za „Nice” (WBPiCAK w Poznaniu), 
• Paweł Marcinkiewicz za „Majtki w górę, majtki w dół” (Dom Literatury w Łodzi, Stowarzyszenie Pisarzy Łódź), 
• Joanna Mueller za „intima thule” (Biuro Literackie), 
• Edward Pasewicz za „Och, Mitochondria” (Wydawnictwo EMG), 
• Marta Podgórnik za „Zawsze” (Biuro Literackie).  

Tradycyjnie przyznano Silesiusa za całokształt. W tym roku tę nagrodę otrzyma Julian Kornhauser, którego tom "Tylko błędy są żywe" w zeszłym roku wydał WBPiCAK.

Ogłoszono też trzy nominacje w kategorii Debiut:

• Mateusz Andała za tom „Światło w lodówce” (Staromiejski Dom Kultury),
• Aldona Kopkiewicz za „Sierpień” (Wydawnictwo Lokator 2015),
• Piotr Przybyła za tom „ Apokalipsa. After party” (Dom Literatury w Łodzi, Stowarzyszenie Pisarzy Oddział Łódź). 

 Podsumowując - warto odnotować, że aż trzy nominowane książki pochodzą z łódzkiego Domu Literatury! 

I jeszcze jedno: jeśli ktoś zna księgarnię, w której wszystkie te książki są dostępne - proszony jest o podzielenie się tą informacją.