sobota, 25 kwietnia 2015

Nagrody Literackie miasta stołecznego Warszawy


Przyznano Nagrody Literackie miasta stołecznego Warszawy. W najbardziej prestiżowej kategorii "Warszawski Twórca" (za całokształt twórczości) laur chciano przyznać Jarosławowi Markowi Rymkiewiczowi (na zdjęciu). Poeta jednak odmówił jego przyjęcia: "Dziękuję jurorom za uznanie dla mojej twórczości. Nie przyjmuję tej nagrody. Nie chcę i nie mogę być laureatem nagrody, której patronuje Hanna Gronkiewicz-Waltz – ze względu na jej postępowanie po zamachu w Smoleńsku." Jury zdecydowało, że 100 tysięcy złotych zostanie zatem przeznaczone na stypendia dla młodych literatów.    

Jury - pod przewodnictwem prof. Andrzeja Z. Makowieckiego w składzie: Janusz Drzewucki, Karolina Głowacka, Joanna Kulmowa, Krzysztof Masłoń, Anna Romaniuk oraz Rafał Skąpski, wyłoniło też zwycięzców tegorocznej edycji w trzech kategoriach, przyznając im medale i nagrody w wysokości 20 tysięcy złotych:

W kategorii Lieteratura Piękna - proza nagrodę otrzymał Andrzej Stasiuk za "Wschód" (Wyd. Czarne), w kategorii Literatura Piękna - poezja - Urszula Kozioł za "Klangor" (Wyd. Literackie)           

W kategorii Literatura dziecięca nagrody otrzymały: Anna Piwkowska (tekst) i Emilia Bojańczyk (ilustracje) za książkę „Franciszka” (Fundacja Zeszytów Literackich).            

Nagroda Orfeusz 2015 - nominacje

Po nominacjach silesiusowych od tygodnia znamy już nominowanych do Nagrody Orfeusz. Czwarta edycja tej nagrody to tradycyjnie opozycja wobec wrocławskiego werdyktu.
Jurorzy Tomasz Burek, Wojciech Kudyba, Antoni Libera, Wojciech Ligęza i Jarosław Ławski nominowali 20 książek m.in.: 5  wydanych w sopockiej Bibliotece Toposu, 4 wydane w Wydawnictwie Literackim i 4 wydane w Biurze Literackim. Uznania nie zdobyła żadna książka z poznańskiego WBPiCAK. Jedyną książką nominowaną jednocześnie do Silesiusa i Orfeusza jest "Świat był mój" Romana Honeta.

Werdykt:
 17 kwietnia  w Domu Literatury w Warszawie jury IV edycji Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ  za najlepszy tom poetycki roku, w składzie: prof. Jarosław Ławski (przewodniczący), Tomasz Burek, prof. Wojciech Kudyba, Antoni Libera i prof. Wojciech Ligęza ,po zapoznaniu się ze 193 zgłoszonymi tomikami wierszy, postanowiło nominować do nagrody 20 z nich (kolejność alfabetyczna):

-Szymon Babuchowski, Zanim przyjdziesz, Republika Ostrowska, Ostrów Wielkopolski 2014
-Kazimierz Brakoniecki, Terra Nullius, Wydawnictwo „Z bliska”, Gołdap 2014
-Przemysław Dakowicz, Boże klauny, Biblioteka „Toposu”, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2014
-Mirosław Dzień, Axis mundi, Biblioteka „Toposu”, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2014
-Adrian Gleń, Re, Biblioteka „Toposu”, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2014
-Jerzy Górzański, Wszystko jest we wszystkim, Biblioteka „Toposu”, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2014
-Barbara Gruszka-Zych, Koszula przed kolana, Wydawnictwo Kurii Metropolitarnej „Gość Niedzielny”, Katowice 2014
-Roman Honet, Świat był mój, Biuro Literackie, Wrocław 2014
-Zbigniew Jankowski, Biała przędza, Biblioteka „Toposu”, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2014
-Tadeusz Kijonka, 44 sonety brynowskie, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2014
-Urszula Kozioł, Klangor, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014
-Jacek Łukasiewicz, Rytmy jesienne, Biuro Literackie, Wrocław 2014
-Zbigniew Machej, Mroczny przedmiot pożądania, Biuro Literackie, Wrocław 2014
-Jarosław Mikołajewski, Wyręka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014
-Jacek Podsiadło, Przez sen, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 2014
-Jarosław Marek Rymkiewicz, Pastuszek Chełmońskiego, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2014
-Piotr Szewc, Cienka szyba, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014
-Janusz Szuber, Tym razem wyraźnie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014
-Eugeniusz Tkaczyszyn- Dycki, Kochanka Norwida, Biuro Literackie, Wrocław 2014
-Adam Zagajewski, Asymetria, Wydawnictwo a5, Kraków 2014

W kategorii ORFEUSZ MAZURSKI jury nominowało dwa tomiki poetyckie:
- Katarzyna Citko, Post tenebras Lux, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, Białystok 2014
- Urszula Kulbacka, Tanzen, tanzen, Dom Literatury w Łodzi, Biblioteka Arterii,
    Łódź 2014

Honorowy ORFEUSZ
 W obliczu śmierci Feliksa Netza w dn. 12 kwietnia 2015 r. w przede dniu pierwszego obradowania jury IV edycji Nagrody im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego ORFEUSZ jury postanowiło jednogłośnie przyznać honorowego ORFEUSZA Feliksowi Netzowi za tom Krzyk sowy (Biblioteka „Toposu”, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2014), który został zgłoszony do nagrody za życia poety. Jury pragnie w ten sposób uhonorować ten bardzo wybitny tomik, który wzbogacił polską poezję współczesną.

piątek, 10 kwietnia 2015

W pogo lub by zaniemówić


KSU "Dwa narody", MYSTIC 2014

Czasem słyszę, że pisanie o polityce, o Polsce to obciach. Że poeta, piosenkarz powinien pisać o swoich wewnętrznych iluminacjach, a współodczuwanie losów narodu to jakiś romantyzm z pożółkłych kart - okropieństwo.
Cóż, "mendia" swoim upartym ględzeniem wdrukowały takie poglądy wielu "nowoczesnym" i "wykształconym". Taki leming da się pociąć za to, że trwa "Złoty wiek"... a emigrację Polaków odczyta nie jako tragedię, a jako wielką szansę dla pokoleń.
 

Najnowsza płyta KSU jest dobra na otrzeźwienie. Punkowe akordy są idealne dla takiego przekazu. Momentami świszczą jak dron nad głową... aż po dreszcz w "Kiedy naród umiera". Tak piękne, świeże dźwięki w trzydziestym szóstym roku grania! 

"Widzę mój kraj i pola nieorane / Nie słyszę śmiechu dziecięcych ust / Snują się smutne istoty przegrane, / Co zapomniały ojczystych słów// (...) Wykłułem oczy by widzieć nie mogły / Wydarłem język, bo z żalu chciał wyć / A strach realny powrócił nad ranem / I tylko ciągle powraca ta myśl // Nie zapłonie znicz, bo nie widzi nikt, / Że mój naród umiera / Nie zapłonie znicz i nie płacze nikt / Bez ofiary krwi mój naród umiera".

Najbardziej przebojowy jest utwór "Rozbity dzban". Świetny pomysł, by beztroskie dźwięki fletu skontrastować z dramatycznym wyznaniem polskiego uchodźcy. 

Wpada w ucho od razu: "Teledemokracja" - gorzka prawda o czwartej władzy. Opowieść o "Praniu mózgów na wszystkich kanałach" brzmi soczyście i przekonująco. Kawę na ławę Siczka wyłożył w utworze tytułowym o moherach i lemingach - dwóch plemionach mieszkających w kraju nad Wisłą: "Jedni na drugich patrzą z pogardą / i nie chcą nawet znać, / i z nienawiści oszaleli / plują na siebie pod wiatr // Dwa narody, jeden dom na tej samej ziemi, / Dwa narody z tej samej krwi / na zawsze podzieleni."
Z tą konstatacją dobrze jest uderzyć w pogo, albo chociaż zachrypnąć, zaniemówić.

Z dwudziestu utworów wyróżnia się na pewno: motoryczny "Wino za karę" o piciu bełtów za spożywczym, "Mroczne ścieżki" o wewnętrznej walce, z filozoficzną puentą: "Człowiek zawsze jest zagadką, / Sam dla siebie wciąż pytaniem"...

Refren piosenki: "Moje Stąd" brzmi w refrenie jak Kobranocka - to komplement, bo ostatnia płyta Kobranocki była bardzo zacna. Tekst z dużym ładunkiem liryzmu: "Siwa mgła we włosach rudawych połonin, / napięte żyłki na zielonej dłoni." Piękna jest zwłaszcza coda tego utworu.
Wesoło nie jest w apokaliptycznym "Ten, Który Nie Nadejdzie": "Płynie w ciemnościach szaleńców okręt". Wielki smutek tkwi też w wersach o Ukrainie: "Opuchnięte miasta, napadnięte cieniem" i "Skaczące sondaże, spadające ciała", w wersach o biedzie "Wyrzuceni poza nawias / na manowce egzystencji".

Szalony flow mają "Puzzle historii", urodą zbliżone do najlepszych piosenek Luxtorpedy, pięknie narastające. Wezwanie do oczyszczenia: "Spalmy nasze serca zgniłe" w "Życiu przez rz" brzmi trochę naiwnie, ale przy tym motorycznym rytmie - już wcale niekoniecznie. A kto umie tak szczerze pisać o depresji, bezradności i samotności jak w "Głupawicy"? Nigdy dość takich szczerych utworów! (fajne szczekanie na końcu)... "Porzuciłem drogę własną i wracam na ścieżki kręte / Zapomniałem co jest prawdą i stoję w kręgu przeklętym"...

Spokojniejszy jest utwór poświęcony zmarłemu przyjacielowi - z piękną frazą: "Czemu mówiąc: Wszystko jasne / Wziąłeś sobie to co ciemne". 
Chyba najmocniej brzmi pieśń, którą mogliby śpiewać stoczniowcy zwolnieni z pracy albo górnicy, których kopalnie wkrótce zaczną wygaszać: "Zabrano nam prawie wszystko / Marzenia, wolność, gniew / Pozostał nam tylko honor i hańba / A hańbę zmywa krew" (mam wątpliwości tylko, czy potrzebny był ten fragment deklamowany zamiast śpiewania). 

Zasadniczą część płyty kończy "Sztyl od kilofa" (znany z wcześniejszej płyty) o wyjściu na ulicę. No i jest jeszcze dziwna "Laworta" - szamańskie brzmienia - jakby Sepultura nagrywała "Roots" w Bieszczadach...





czwartek, 9 kwietnia 2015

Nominacje do Nagrody Silesius 2015 i Silesius za całokształt dla Podsiadły

Nominacje do Wrocławskiej Nagrody Literackiej Silesius ogłoszone: siedem książek: cztery z BL, dwie z WBPiCAK, jedna z A5.
Tradycji stało się zadość: jurorzy: Piotr Śliwiński, Justyna Sobolewska, Jacek Łukasiewicz, Grzegorz Jankowicz, Adam Poprawa i Tadeusz Sławek - od lat faworyzują książki z dwóch wydawnictw. Inne są tłem. Nie dziwią mnie więc znalezione w sieci komentarze o "jedynie słusznej poezji", o Nagrodzie im. Artura Burszty, analogie do sędziowania dla Kataru na mistrzostwach świata w piłce ręcznej...

Nagrodę za całokształt odbierze Jacek Podsiadło - będzie to czek na 100tys. zł (po moim zdaniem chybionych laurach dla Miłobędzkiej i Foksa - to jest dobra wiadomość).

Nominacje do nagrody Książka roku:

-Roman Honet, „Świat był mój” /Biuro Literackie/ 
-Adam Pluszka, „Zestaw do besztań” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/ 
-Marcin Sendecki, „Przedmiar robót” /Biuro Literackie/ 
-Krzysztof Siwczyk, „Dokąd bądź” /Wydawnictwo a5/ 
-Julia Szychowiak, „Intro” /Biuro Literackie/ 
-Adam Wiedemann, „Z ruchem” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/ 
-Filip Zawada, „Trzy ścieżki nad jedną rzeką sumują się” /Biuro Literackie/
Zwycięzca tej kategorii otrzyma statuetkę i 50 tysięcy zł.

 Nominacje w kategorii Debiut roku:
 
-Michał Książek, „Nauka o ptakach” /Fundacja Sąsiedzi/ 
-Rafał Różewicz, „Product placement” /Zeszyty Poetyckie/
-Urszula Zajączkowska, „Atomy” /Zeszyty Poetyckie/       
Zwycięzca w tej kategorii oprócz statuetki dostanie 20 tys. zł.

wtorek, 7 kwietnia 2015

Kenia


Kenia

Nad biały śnieg na szczycie Kibo, nad szafir.
Wpatrywałam się w niego, by widzieć go wszędzie,

i w ciszy, i w burzy, która cięła powietrze,
gdy szła od lasu łamiąc gałęzie, unosząc przedmioty.

Ten znak pokoju na mojej dłoni, to było pożegnanie?
Tak nagle spadł śnieg jak na szczycie Kibo, lśnił szafir.

Zamknęłam oczy, kazali nam się położyć na podłodze.
Strzelali na oślep w zmarzniętą wodę i w kamień.

czwartek, 2 kwietnia 2015

Mamy już boga, niepotrzebny nam jest nowy bóg

Olgierd Dziechciarz - „Przewrócona ósemka”, Wyd. Mamiko, Nowa Ruda 2014

Nasze bajki opowiedzieliśmy” - pisze autor na 26 stronie, dokładnie w połowie książki. W połowie drogi zdaje się być poeta, powieściopisarz, felietonista. Dobrej drogi.

Motto z Ciorana o Bogu jako beneficjencie naszych porażek – zostawia mnie w pewnej konfuzji. Razem z tytułem, który odsyła do nieskończoności, zapowiada metafizyczne zapasy.

Tytuł objaśnia się już w pierwszym wierszu. Bliskim mi szczególnie. Pojawia się tam dziecko (w dodatku ośmioletnie – dokładnie jak mój syn) i oto dziecko odpowiada ojcu na pytanie „jak bardzo mnie kochasz?” za pomocą rysunku palcem na obrusie przewróconej ósemki.
W trzecim wierszu autor jest cichym obserwatorem swoich dzieci, zastanawiającym się czy ta chwila nie powinna być mocniejsza, bardziej wyjątkowa? A może właśnie takie zwykłe momenty najmocniej uświadamiają nam sens i cel?

„Boskie wiersze” - to spora część książki. Boska jest też puenta – zmyślnie korespondująca ze słynnym „Koń jaki jest każdy widzi” z Benedykta Chmielowskiego... Wersy, w których autor próbuje dotknąć sensu istnienia wydały mi się jednymi z najciekawszych:
nie dajcie się prosić / to wszystko jest dla was” krzyczy nauczycielka //
ale dzieci jej nie wierzą // trzeba je jak dorosłych / wziąć za ręce i zaprowadzić”.

Dziechciarz na tych 50-kilku stronach bywa ironistą, gdy łamie żartem poważny wstęp (np. w wierszu „Intensywność”) albo ze zdarzenia z natrętnymi Świadkami Jehowy układa taką kodę: „mamy już boga / niepotrzebny nam jest / nowy bóg”. Bywa też poważny (np. w „Cmentarzyku”, podobnym do wiersza „Notes” Antoniego Słonimskiego) i filozoficzny jak olkuski Budda ( wiersz „Ograniczenie”).

„Przewrócona ósemka” to poezja spostrzeżenia, szybkiej iluminacji, którą kiedyś zapisywało się na serwetkach w restauracji, teraz - na dyktafon w telefonie. Poezja, która nie rości sobie pretensji do ponadczasowości, ale która zostaje w głowie. Zostawia nam np. obraz bezradnej kobiety z cmentarza: „nie ma go / nie ma grobu / a gdzieś był // przy brzozie / której też nie ma” - („Wycinka”), albo obraz wielkiego dołu z lasowanym wapnem „wpatrywałem się w biel / jakby to była czysta prawda”. Poezja bez erudycyjnego zadęcia, życiowa.

Podobnie jak w książce „Mniej niż zło” na koniec  są jeszcze „odpryski”, niewykorzystane frazy, takie jak ta: „widziałem Boga przy kasie w supermarkecie / jego karta nie działała” albo „można wpaść do szamba i wylizać się z ran”.

piątek, 27 marca 2015

Zmarł Tomas Tranströmer - laureat Nagrody Nobla w 2011 roku

Zmarł poeta Tomas Tranströmer - laureat Nagrody Nobla w 2011 roku. Miał 83 lata.


-----------------

Łuki romańskie

We wnętrzu ogromnego kościoła romańskiego cisnęli się turyści.
Rozpościerało się sklepienie za sklepieniem bez prześwitu.
Drgało kilka płomyków świec.
Objął mnie anioł bez twarzy
i zaszeptał przez całe ciało:
"Nie wstydź się tego, że jesteś człowiekiem, bądź dumny!
W twoim wnętrzu otwiera się sklepienie za sklepieniem bez końca.
Nigdy nie będziesz gotowy i tak jest słusznie."
Byłem ślepy od łez
i wyprowadzono mnie na buzującą od słońca piazzę
wraz z Mr i Mrs Jones, Panem Tanaką i Signorą Sabatini
a we wnętrzu ich wszystkich otwierało się sklepienie za sklepieniem bez końca.

przeł. Leonard Neuger

niedziela, 15 marca 2015

Nagroda Angelus

Jury Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus, ogłosiło listę książek zakwalifikowanych do tegorocznego konkursu.
Zwycięzcę poznamy podczas uroczystej gali, która odbędzie się 17 października w Teatrze Muzycznym Capitol. Nagrodę stanowią czek na kwotę 150 tys. zł oraz statuetka Angelusa autorstwa Ewy Rossano. Wtedy także poznamy laureata nagrody dla tłumacza. Kilka dni wcześniej dowiemy się kto został laureatem Nagrody Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej. Jest on wybierany w głosowaniu na stronie internetowej nagrody spośród 7 książek zakwalifikowanych przez jury do finału.
Finałowa siódemka książek nominowanych do nagrody zostanie ogłoszona na początku września i kilka dni później zostanie na naszej stronie uruchomiona aplikacja umożliwiająca oddanie głosu na wybraną książkę.
Wcześniej, na początku sierpnia jury spośród zakwalifikowanych do konkursu 66 książek wybierze 14, które powalczą o finał.
Organizatorem i fundatorem Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus” jest miasto Wrocław. Nagroda jest przyznawana corocznie za najlepszą książkę prozatorską opublikowaną w języku polskim w roku poprzednim. Jej celem jest szczególne wyróżnienie książek, które podejmują tematy najistotniejsze dla współczesności.
Lista książek zakwalifikowanych do konkursu:

  1. Piotr Adamczyk, „Dom tęsknot” /Wydawnictwo Agora/
  2. Emil Andreev, „Łomskie opowieści” /Wydawnictwo Toczka/
  3. Jacek Bierut, Pornofonia” /Fundacja Na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza/
  4. Ádam Bodor, „Ptaki Wierchowiny”, /Wydawnictwo Czarne/
  5. Krzysztof Chrząstek, „Uśmiech słońca” /Wydawnictwo Zysk i S-ka/
  6. Michał Cichy, „Zawsze jest dzisiaj” /Wydawnictwo Czarne/
  7. Jacek Dehnel, „Matka Makryna” /Wydawnictwo W.A.B./
  8. Renata Diaków, „Artysta Zmartwychwstały” /Wydawnictwo Novae Res/
  9. Olgerd Dziechciarz, „Pakuska” /Wydawnictwo GRAFPRESS/
  10. Etela Farkašová, „Fragmenty z nieczęstą tęsknotą za spójnością” Wydawnictwo Abilon/
  11. Jerzy Fąfara, „Pomruk” /Wydawnictwo Lisia Góra/
  12. Piotr Gociek, „Czarne bataliony” /Fabryka Słów/
  13. Robert Gong, „666 do mroku” /FHW Afa – Zet 7/
  14. Lajos Grendel, „Poświęcenie hetmana” /Biuro Literackie/
  15. Wioletta Grzegorzewska, „Guguły” /Czarne/
  16. Remigiusz Grzela, „Złodzieje koni” /Wydawnictwo Studio EMKA/
  17. Paweł Huelle, „Śpiewaj ogrody” /Społeczny Instytut Wydawniczy Znak/
  18. Inga Iwasiów, „W powietrzu” /Wydawnictwo Wielka Litera/
  19. Drago Jančar, „Widziałem ją tej nocy” /Wydawnictwo Czarne/
  20. Bartosz Jastrzębski, Jędrzej Morawiecki, „Cztery zachodnie staruchy” /Fundacja Sąsiedzi/
  21. Elfriede Jelinek, „Babel podróż zimowa” /Wydawnictwo ADiT/
  22. Krzysztof Koehler, „Wnuczka Raguela” /Wydawnictwo M/
  23. Grzegorz Kosson, „Gruzy czyli obrazy zwycięstwa” /Wydawnictwo Słowa i Myśli/
  24. Krzysztof Kulicki, „A,B…” /Wydawnictwo ASTRA/
  25. Herkus Kunčius, „Litwin w Wilnie” /Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka Jeziorańskiego/
  26. Jan Lach, „Chutor nad Wiedźmą” /Wydawnictwo Grzegorz Czarnecki/
  27. Ryszard Lenc, „Chimera” /Wydawnictwo FORMA/
  28. Krystian Ławreniuk, „Ziemia wróżek” /K.I.T. Stowarzyszenie Żywych Poetów/
  29. Kornel Maliszewski, „Sardynka” /Wydawnictwo Mamiko/
  30. Michał Paweł Markowski, „Dzień na ziemi. Proza podróżnika” /Wydawnictwo Poznańskie/
  31. Wacław Maślanka, „Świnia” /Wydawnictwo WCM/
  32. Dzwinka Matijasz, „Powieść o ojczyźnie” /Biuro Literackie/
  33. Piotr Nesterowicz, „Cudowna” /Wydawnictwo Dowody na Istnienie/
  34. Łukasz Orbitowski, „Zapiski Nosorożca, „Moja podróż po drogach, bezdrożach i legendach Afryki” /Wydawnictwo SQN/
  35. Małgorzata Pośpiech, „Miasteczko” /Wydawnictwo Adam Marszałek/
  36. Wiktor Pielewin, „Batman Apollo” /Wydawnictwo Literackie/
  37. Doron Rabinovici, „Papirnik”. Opowiadania” /Oficyna Wydawnicza ATUT/
  38. Jaroslav Rudiš, „Cisza w Pradze” /Wydawnictwo książkowe Klimaty/
  39. Elżbieta Stankiewicz-Daleszyńska, „Widma miejsca i czasu” /Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza/
  40. Wasyl Słapczuk, „Księga zapomnienia” /Wydawnictwo Wysoki Zamek/
  41. Andrzej Stasiuk, „Wschód” /Wydawnictwo Czarne/
  42. Marek Stokowski, „Kino krótkich filmów” /Wydawnictwo Niecałe/
  43. Marek Susdorf, „Dziennik znaleziony w błękicie” /Wydawnictwo Nowy Świat/
  44. Nadia Szagdaj, „Kroniki Klary Schulz. Zniknięcie Sary” /Wydawnictwo Bukowy Las/
  45. Ziemowit Szczerek, „Siódemka” /Korporacja Ha!art./
  46. Wit Szostak, „Sto dni bez słońca” /Wydawnictwo Powergraph/
  47. Natalka Śniadanko, „Lubczyk na poddaszu” /Biuro Literackie/
  48. Marta Świderska-Pelinko, „Tam gdzie łkają skrzypce” /Wydawnictwo Abilon/
  49. Lucian Dan Teodorovici, „Matei Brunul” /Wydawnictwo Amaltea/
  50. Olga Tokarczuk, „Księgi Jakubowe” /Wydawnictwo Literackie/
  51. Barbara Toruńczyk, „Nitka Ariadny” /Zeszyty Literackie/
  52. Krisztina Tóth, „Pixel” /Wydawnictwo Studio EMKA/
  53. Kateřina  Tučková, „Boginie z Žítkovej” /Wydawnictwo Afera/
  54. Magdalena Tulli, „Szum” /Wydawnictwo Znak/
  55. Peter Turrini, „Na ile podejrzany jest człowiek? Głos w dyskusjach” /Wydawnictwo Quaestio/
  56. Sabina Waszut, „Rozdroża” /Wydawnictwo Muza/
  57. Witold Wedecki, „Oprychy” /Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”/
  58. Mariusz Wilk, „Dom włóczęgi” /Oficyna Literacka Noir sur Blanc/
  59. Szczęsny Wroński, „Konsultanci” /Wydawnictwo Księgarnia Akademicka/
  60. Rafał Wszoła, „25 koników polnych, czyli kropla wody w beczce ognia” /Wydawnictwo Rafał Wszoła/
  61. Timur Vermes, „On wrócił” /Wydawnictwo W.A.B./
  62. Vital Voranau, „Szeptem” /Agencja Wydawnicza EkoPress/
  63. Filip Zawada, „Pod słońce było” /Biuro Literackie/
  64. Magdalena Zimniak, „Białe róże dla Matyldy” /Wydawnictwo Prozami/
  65. Serhij Żadan, „Mezopotamia” /Wydawnictwo Czarne/
  66. Tadeusz Żuczkowski, „Refugium” /Oficyna Wydawnicza ATUT/

poniedziałek, 9 marca 2015

Lista książek nominowanych do Nagrody Silesius 2015

(za: Silesius.Wroclaw.pl)
Wrocławska Nagroda Poetycka „Silesius”
Lista książek zakwalifikowanych do konkursu w 2015 roku w kategoriach „Książka roku” i „Debiut roku”.

Książka roku
  1. Anna Augustyniak, „Bez ciebie” /Wydawnictwo JEDEN ŚWIAT/
  2. Marcin Badura, „Niemcy” /Dom Literatury w Łodzi/
  3. Monika Banaś, „Daj płynąć obłokom” /Wydawnictwo Miniatura/
  4. Justyna Bargielska, „Nudelman” /Biuro Literackie/
  5. Wojciech Boros, „Pies i pan” /K.I.T. Stowarzyszenie Żywych Poetów/
  6. Czesław Borsowski, „Przeźroczysty instrument” /Klub Otwartej Kultury w Kłodzku/
  7. Kzimierz Brakoniecki, „Amor fati” /Wydawnictwo FORMA/
  8. Kazimierz Brakoniecki, „Terra nullius” /Biblioteka Publiczna w Gołdapi/
  9. Grzesiek Bursztyński, „Gołębie rozmowy” /Wydawnictwo Mamiko/
  10. Maciej Cisło, „Niższe studia” /Wydawnictwo FORMA/
  11. Przemysław Dakowicz, „Boże klauny” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  12. Krystyna Dąbrowska, „Czas i przesłona” /Społeczny Instytut Wydawniczy Znak/
  13. Patryk Doliński, „Samotnia” /Zeszyty Poetyckie/
  14. Łucja Dudzińska, „Membrana”. Cyrkulacje” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  15. Olgerd Dziechciarz, „Przewrócona ósemka” /Wydawnictwo Mamiko/
  16. Mirosław Dzień, „Axis mundi” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  17. Barbara Elmanowska, „Próby generalne” /Wydawnictwo Mamiko/
  18. Zygmunt Ficek, „Rękopis” /Wydawnictwo eSPe/
  19. Maciej Filipek, „Rezystory” /K.I.T. Stowarzyszenie Żywych Poetów/
  20. Piotr Gajda, „Golem” /Instytut Mikołowski/
  21. Magdalena Gałkowska, „Fantom” /Teatr Mały w Tychach/
  22. Adrian Gleń, „Re” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  23. Jerzy Górzański, „Wszystko jest we wszystkim” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  24. Christopher Gretkus, „Czarne światło. Puff of black” /Christopher Gretkus/
  25. Roman Honet, „Świat był mój” /Biuro Literackie/
  26. Mariusz Jagiełło, „Człowiek z brudnopisu” /Fundacja Duży Format/
  27. Joanna Janda, „Lingum vitae” /Wydawnictwo Miniatura/
  28. Piotr Janicki, „Wyrazy uznania” / Fundacja im. Tymoteusza Karpowicza/
  29. Zbigniew Jankowski, „Biała przędza” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  30. Łukasz Jarosz, „Świat fizyczny” /Społeczny Instytut Wydawniczy Znak/
  31. Krzysztof Jaworski, „byłem” /Biuro Literackie/
  32. Dawid Jung, „Poemat o mówieniu prawdy” /Zeszyty Poetyckie/
  33. Marcin Jurzysta, „Abrakadabra” /Dom Literatury w Łodzi/
  34. Przemysław Karpiński, „ejakulacje” /Zeszyty Poetyckie/
  35. Wojciech Kass, „Ba!” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  36. Izabela Kawczyńska, „Chłopcy dla Hekate. 40 elegii” /Wydawnictwo Kwadratura/
  37. Krzysztof Kędzior, „Port Rebelion” /Wydawnictwo Miniatura/
  38. Witold Kiejrys, „Elis” /Wydawnictwo Mamiko/
  39. Tadeusz Kijonka, „44 sonety brynowskie (z obrazami Jerzego Dudy-Gracza)” /Wydawnictwo Sonia Draga/
  40. Samantha Kitsch, „Wszystko jest kleptomanią” /Wydawnictwo Kwadratura/
  41. Samantha Kitsch, „Kolaże kolarzy” /Dom Literatury w Łodzi/
  42. Beata Patrycja Klary, „Misterium solitera” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  43. Natalia Komarow, „Gocław, Saska Kępa, Śródmieście” /Fundacja Literatury im. Henryka Berezy/
  44. Jerzy Kronhold, „Szlak jedwabny” /Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy/
  45. Robert Król, „O wchodzeniu w ogień” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  46. Magdalena Krytkowska, „Jestem Alice” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  47. Urszula Kulbacka, „Tanzen, tanzen” /Dom Literatury w Łodzi/
  48. Jan Kurowicki, „Migotanie osobowości” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  49. Gabriela Kurylewicz, „Rymki” /Fundacja Forma/
  50. Krystyna Lars, „Zaprosimy do nieba cały świat” /Wydawnictwo „Tytuł”/
  51. Agata Ludwikowska, „Sezon w sobie” /Dom Literatury w Łodzi/
  52. Robert Rybicki, „Dar Meneli” /PROTIMLUV/
  53. Zbigniew Machej, „Mroczny przedmiot podążania” /Biuro Literackie/
  54. Mieczysław Machnicki, „Jest tylko gradobicie i deszcz perseidów” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  55. Natalia Malek, „Szaber” /Staromiejski Dom Kultury/
  56. Jakobe Mansztajn, „Studium Przypadku” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  57. Sławomir Matusz, „Piosenka o okienkach. Podwórko Szpilmana” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  58. Jacek Mączka, „Dróżnik” /Wydawnictwo Mamiko/
  59. Maciej Melecki, „Podgląd zaniku” /Instytut Mikołowski/
  60. Jarosław Mikołajewski, „Wyręka” /Wydawnictwo Literackie/
  61. Agnieszka Mirahina, „Widmowy refren” /Wydawnictwo FORMA/
  62. Mirosław Mrozek, „Horyzont zdarzeń” /Fundacja Literatury im. Henryka Berezy/
  63. Franciszek Nastulczyk, „Milion mściwych okruchów” /Instytut Mikołowski/
  64. Feliks Netz, „Krzyk sowy” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  65. Andrzej Niewiadomski, „Pan Optico. Wiersze trzech sezonów” /Fundacja im. Tymoteusza Karpowicza/
  66. Leszek Nord, „Rozbitek” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  67. Ewa Elżbieta Nowakowska, „Nareszcie” /Wydawnictwo FORMA/
  68. Halszka Olsińska, „Bliskie spotkania” /Wydawnictwo FORMA/
  69. Aleksandra Opalińska, „Dźwięki ukryte” /Wydawnictwo Miniatura/
  70. Marcin Orliński, „Tętno” /Dom Literatury w Łodzi/
  71. Sławomir Ortyl, „Scenki z życia” /Oficyna Wydawnicza ATUT/
  72. Ewa Parma, „Przysiółek zwany czułością” /Wydawnictwo Miniatura/
  73. Jerzy Pawłowski, „Wszystko dla mojej Matki. Powieść wierszem i prozą” /Wydawnictwo EKWITA/
  74. Piotr Piaszczyński, „Przerwa w podróży” /Wydawnictwo Mamiko/
  75. Tomasz Pietrzak, „Umlauty” /Wydawnictwo FORMA/
  76. Michał Piętniewicz, „Na oścież” /Zeszyty Literackie/
  77. Adam Pluszka, „Zestaw do besztań” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  78. Paweł Podlipniak, „Madafakafares” /Galeria Literacka BWA w Olkuszu/
  79. Jacek Podsiadło, „Przez sen” /Ośrodek „Brama Grodzka-Teatr NN/
  80. Małgorzata Południak, „Liczby nieparzyste” /Wydawnictwo FORMA/
  81. Janusz Pyziński, „Spóźniony o zegar /Wydawnictwo Miniatura/
  82. Teresa Radziewicz, „Rzeczy pospolite” /Stowarzyszenie Salon Literacki/
  83. Maciej Robert, „Księga meldunkowa” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  84. Teresa Rudowicz, „Błędne ognie” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  85. Jarosław Marek Rymkiewicz, „Pastuszek Chełmońskiego /Wydawnictwo SIc!/
  86. Dorota Ryst, „Część planu” Stowarzyszenie Salon Literacki/
  87. Janusz Ryszkowski, „Stacja przedostatnia” /Towarzystwo Przyjaciół Sopotu/
  88. Bartosz Sadliński, „Korytarz przyjmie pośpieszne kroki” /Wydawnictwo „Pod Tytułem”/
  89. Karol Samsel, „Więdnice” /Wydawnictwo FORMA/
  90. Paweł Sarna, „Pokój na widoku” /Wydawnictwo FORMA/
  91. Eliza Segiet, „Myślne miraże”  /Wydawnictwo Miniatura/
  92. Marcin Sendecki, „Przedmiar robót” /Biuro Literackie/
  93. Cezary Sikorski, „Według Józefa” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  94. Krzysztof Siwczyk, „Dokąd bądź” /Wydawnictwo a5/
  95. Piotr Sobolczyk, „Obstrukcja insługi” /Dom Literatury w Łodzi/
  96. Dariusz Sośnicki, „Spóźniony owoc radiofonizacji” /Biuro Literackie/
  97. Wanda Spalińska, „Gdzie jest Izolda” /Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego/
  98. Wojciech Stamm, „Pieśni i dramaty patriotyczne i osobiste” /Wydawnictwo FORMA/
  99. Magdalena Stawowy-Żegalska, „Sama z sobą” /Oficyna Wydawnicza ATUT/
  100. Jan Strządała, „Pamięć ciała bawi się moim sercem” /Wydawnictwo Jan Strządała/
  101. Bartosz Suwiński, „Uroczysko” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  102. Barbara Szczepańska, „Wierszyki dla Weroniki czyli jak to Pies zapowiadał pogodę i inne historie” /Oficyna Wydawnicza „Impuls”/
  103. Piotr Szewc, „Cienka szyba” /Wydawnictwo Literackie/
  104. Jolanta Sztejka, „Inspiruje mnie życie” /Instytut Wydawniczy „Świadectwo”/
  105. Janusz Szuber, „Tym razem wyraźnie” /Wydawnictwo Literackie/
  106. Szymon Szwarc, „Umowa o dzieło” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  107. Julia Szychowiak, „Intro” /Biuro Literackie/
  108. Marek Śnieciński, „Podróż do-słowna” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  109. Grzegorz Świątoniowski, „Prometeusz” /Wydawnictwo Mamiko/
  110. Marek Świerad, „Paradox” /Wydawnictwo Bel-druk/
  111. Agnieszka Tomczyszyn-Harasymowicz, „Wiersze na kartki” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  112. Mirosław Welz, „Po drodze” /Wydawnictwo Lisia Góra/
  113. Adam Wiedemann, „Z ruchem” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  114. Henryk Wolniak Zbożydarzyc, „Wieczniny”  /Wydawnictwo Miniatura/
  115. Agnieszka Wolny-Hamkało, „Występy gościnne” /Wydawnictwo IGLOO/
  116. Andrzej Wołosewicz, „Każdy Twój krok prowadzi nad Styks” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  117. Maciej Woźniak, „Pocztówki dźwiękowe” /Instytut Mikołowski/
  118. Adam Zagajewski, „Asymetria” /Wydawnictwo a5/
  119. Filip Zawada, „Trzy ścieżki nad jedną rzeką sumują się” /Biuro Literackie/
  120. Marcin Zegadło, „Cały w słońcu” /Dom Literatury w Łodzi/
  121. Piotr Zemanek, „Południk Greenwich” /Fundacja Literatury im. Henryka Berezy/
  122. Irena Żukowska-Rumin, „Rondo” /Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach/
  123. Leszek Żuliński, „Ostatnia przeprowadzka” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/

Debiut roku

  1. Alx z Poewiki, „Kto?” /Fundacja Duży Format/
  2. Rafał Derda, „Piąte” /Stowarzyszenie Salon Literacki/
  3. Anna Grabowska, „Migotanie gwiazd i przedsionków” /Miejski Dom Kultury w Radomsku/
  4. Robert Kania „Spot” /Stowarzyszenie Salon Literacki/
  5. Marta Kapelińska, „Poprawiny” /Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu/
  6. Dominika Kaszuba, „Domy pasywne” /Stowarzyszenie Salon Literacki/
  7. Marcin Kleinszmidt , „Skróty” /Stowarzyszenie Salon Literacki/
  8. Anna Zofia Kosior, „Myśli z przestworu introspekcje liryczne” /Fundacja Duży Format/
  9. Michał Kozłowski, „Gadane” /Księgarnia Akademicka/
  10. Michał Książek, „Nauka o ptakach” /Fundacja Sąsiedzi/
  11. Tomasz Mielcarek, „Obecność” /Dom Literatury w Łodzi/
  12. Anna Mochalska, „Syndrom obcej ręki” /Stowarzyszenie Salon Literacki/ (w 2013 wydany arkusz poetycki autorki)
  13. Patryk Nadolny, „Wyławianie Atlantydy” /Strzeliński Ośrodek Kultury/
  14. Dorota Nowak, „na dwa” /Grupa Literyczna Na Krechę, Fundacja Literatury im. Henryka Berezy/
  15. Rafał Różewicz, „Product placement” /Zeszyty Poetyckie/
  16. Ryszard Słoneczny, „Odczyn” /K.I.T. Stowarzyszenie Żywych Poetów/
  17. Tomasz Smogór, „Ujścia” /Fundacja Duży Format/
  18. Radosław Sobotka, „Imaginarium i inne czynności przyjemne i niepożyteczne” /Fundacja Duży Format/
  19. Dawid Staszczyk, „Log out” /Zeszyty Poetyckie/
  20. Daniel Suchenia, „Pestkowiec” /Fundacja Wspierania Kultury „Ogrody”/
  21. Hanna Wasiak, „Scenariusz na życie z nowotworem…” /Wydawnictwo Poligraf/
  22. Agnieszka Wiktorowska-Chmielewska, „i tu, i tu” /Towarzystwo Słowaków w Polsce/
  23. Przemysław Wojciech Witkowski, „Głupcy na brzegu rzeki” /Oficyna Wydawnicza ATUT/
  24. Dominik Witosz, „Sinusoida uczuć” /Wydawnictwo Książkowe IbiS/
  25. Ewa Włodarska, „Perłofonia” /Zaułek Wydawniczy „Pomyłka”/
  26. Urszula Zajączkowska, „Atomy” /Zeszyty Poetyckie/
  27. Piotr Zawadzki, „Defenestracja” /Wydawnictwo Mamiko/
  28. Agnieszka Ziętara, „Stacja o niczym” /Wydawnictwo Mamiko/
  29. Szymon Żuchowski, „Ars amandi, vita brevis”  /Zeszyty Literackie/

niedziela, 8 marca 2015

Coś najpiękniejszego na świecie

RENATA PRZEMYK "Rzeźba dnia", Universal Music Polska 2014.

Znam doskonale wszystkie (uups! prawie wszystkie - płytę "Panienki z temperamentem" w duecie z Kayah, odpuściłem) płyty Renaty. Każda jej płyta kojarzy mi się z jakimś wydarzeniem z życia, otwiera jakieś szufladki. Płyty "Ya Hozna", "Mało zdolna szansonistka", "Andergrant", "Blizna" słuchałem na kasetach, płyty "Tylko kobieta", "Hormon", "Unikat" i "Odjazd" z płyt. Ile to już lat słucham schizoRenii? Wyszło mi, że od zawsze.

Nowa płyta będzie - na zawsze. Choć pierwszy singiel wywołał lekką konfuzję (ktoś tu pojechał do Radia Zet?), choć okładka i tytuł wywołał konsternację (Lara Croft? The Sims 15?), byłem pewny, że płyta, nad którą pracowała bardzo długo, będzie odkryciem. I jest. Oto wreszcie Renata śpiewa własne teksty, świetne teksty. To, że śpiewa je wyjątkowo - wiadoma rzecz. Mało jest równie charakterystycznych głosów, tak przekonujących.

Po wielokrotnym, uzależniającym odsłuchu siedem utworów na jedenaście uważam za wybitne. O nich więc najpierw:
* nr 1 "Czas M" - dobry wstęp płyty. Zaskakujące orientalizmy, przeszywające solo altówki i egzotyczne wokalizy. Rzecz o przemijaniu, nietrwałości, o tym, że wszystko płynie i nic nie pozostaje takie samo - niecodzienne nawiązanie do wiersza Szymborskiej "W rzece Heraklita". 
* nr 2 "Kot" - mający w sobie coś z "No Surprises" Radiohead, piosenka-kofeina, o przezwyciężeniu strachu przed dniem, o tym, że tak wiele zależy od naszego nastawienia. To damska wersja słów Roguckiego "Przestań wyć" z "Los Cebula..." Comy. Zapadające w pamięć słowa ("cios dnia / w słoneczny splot promieni"), piękna kompozycja. 
* nr 5 "Nic to jest" - cudna melodia i coda wywołująca ciarki. O wyrachowaniu w miłości. "Lepiej nie robić tego złego, co by na dobre wyszło, liczy się co jest, a nie przyszłość".
* nr 6 "Raczej" - z osobistym filozoficznym tekstem. Na tle, momentami wręcz dubstepowych dźwięków, Renata wyśpiewuje swoje winy ("Czasem myślę, że / Nie zasłużyłam, by w kimś odrodzić się"), wątpliwości, ale wśród nich znalazło się też miejsce dla pewności siebie ("Odstawię pełnej szklanki całe pół / I nie dopadnie mnie istnienia ból").
* nr 7 "Co tam niebo" - hymn, podniosła pieśń o tym, że wiara czyni cuda. Świetny zwłaszcza fragment o wróżeniu z ziemskiej kuli.
* nr 8 "Dwojedno" - wreszcie akordeon! O poświęceniu. Genialnie i w sedno. ("Nie ma czasu, by myśleć o sobie, czasem trzeba pomyśleć za dwoje").
* nr 11 "Życie bez" - o smutku, gdy miłość wyparowała. ("Nieoczekiwanie rano wyszła cała prawda / nie czekała znów tak długo aż").

Są jeszcze cztery niezłe utwory: 
- "Kłamiesz" - trochę zbyt dyskotekowy. Śmiałem się, że to piosenka w sam raz na kampanie wyborczą. Refren wpada w ucho, ale zatrzymują słowa: "Gdy w oczu schron patrzę i wpadam na dno / To myślę, czy swoich by nie przymknąć na to wszystko". 
- Piosenka tytułowa - spodoba się wszystkim kobietom, które szykują się na imprezę. Będą podśpiewywać "Właśnie dziś jestem taka!". Urocza melodia. "Patrz tak, żebym była piękna, na twych kolan tronie"
- Figlarna, zaśpiewana głosem księżniczki "Zamiana" 
- Mroczny, przerysowany "Wilk" o "zgłupieniu na pstryk".
Te jedenaście piosenek zachęca do zmierzenia się z codziennością. Pojechać do pracy i mieć w głowie nutę: "Leć wysoko leć", otwierać bramę z pilota przy "Że to jest coś najpiękniejszego na świecie", patrzeć przez okno z kawą w ręku przy "Nie będzie zimy tego lata". Aż chce się wziąć dłuto i młotek, tyle jest do wyrzeźbienia.